Phân tích về đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Gió lạnh Chiều Đông của Huy Cận

Nội dung và nghệ thuật là yếu tố cốt lõi của một bài thơ. Bài thơ có nội dung phong phú kết hợp với những yếu tố nghệ thuật đa dạng là một bài thơ hay, chạm tới tim đọc giả. Để thấy rõ điều đó hãy cùng Toploigiai phân tích về đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Gió lạnh Chiều Đông của nhà thơ Huy Cận

Dàn ý phân tích về đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Gió lạnh Chiều Đông

Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả Huy Cận 

- Giới thiệu khái quát về bài thơ Gió lạnh Chiều Đông

- Dẫn dắt vào vấn đề chính : Phân tích vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật của bài thơ Gio lạnh Chiều Đông

Thân bài:

+ Về nội dung:

- Hồi tưởng những kỉ niệm về tuổi thơ của nhân vật trữ tình buồn bã, cô đơn khi mùa đông đến

- Miêu tả cảnh đông về nơi chiến trường, sự lạnh lẽo cô đơn của người lính xa quê

- Tình yêu thương giữa những con người cùng cảnh

+ Về nghệ thuật: 

- Sử dụng thể thơ bảy chữ

- Giọng thơ nhẹ nhàng, da diết, ngôn ngữ tinh tế, hài hòa

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí

- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: so sánh, điệp ngữ, đối lập, từ láy…

- Hình ảnh thơ chân thực, gần gũi

- Nghệ thuật tự sự kêt hợp miêu tả và biểu cảm 

Kết bài:

- Khẳng định lại một cách khái quát những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ. 

Phân tích về đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Gió lạnh Chiều Đông

         Huy cận được mệnh danh là nhà thơ cả vạn lý sầu. Ông là một trong những nhà thơ suất sắc nhất của phong chào thơ mới. Thơ Huy Cận mang một nỗi buồn sâu lắng, miên man. Trước cách mạng tháng tám 1945 ông đã góp mặt vào thơ ca đương thời một nỗi sầu nhân th,ế một cái tôi cô đơn buồn bã trước dòng đời. Ông đã gửi gắm nỗi niềm ấy vào trong nhiều tác phẩm, trong đó phải kể đến bài thơ gió lạnh chiều Đông(1974).

       Bài thơ là những hồi tưởng về kỷ niệm tuổi thơ, là sự buồn bã cô đơn khi mùa đông đến. Để có một bài thơ hay chạm đến tim độc giả như vậy thì nội dung và nghệ thuật là yếu tố cốt lõi để làm lên giá trị của bài thơ. Bài thơ có nội dung phong phú kết hợp với những yếu tố nghệ thuật đa dạng là sự thành công của tác giả. Ta hãy cùng nhau phân tích vẻ đẹp về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Gió lạnh chiều Đông’’. Bài thơ “Gió lạnh chiều Đông’’ miêu tả cái lạnh của người lính trên chiến trường, cho thấy sự lạnh lẽo cô đơn. Tác giả đã sử dụng hình ảnh gió lạnh cái lạnh của mùa đông và những cảm xúc nhớ nhà, nhớ tuổi thơ để tạo nên bức tranh tuyệt đẹp về sự cô đơn, khắc khoải. Trong bài thơ, điệp ngữ “gió lạnh chiều đông’’ được lặp lại hai lần như để nhấn mạnh không khí lạnh giá của mùa đông đang đến:

" Gió lạnh chiều đông nhớ tuổi thơ
Bầy chim chèo bẻo, nấp bên bờ
Mênh mông nước bạc đồng sau gặt
Một nỗi buồn xa như sóng xô.’’

Qua những câu thơ trong khổ đầu tiên của bài tác giả đã nhắc đến hình ảnh “chim chèo bẻo’’, Một loài chim gắn liền với bao kỷ niệm tuổi thơ. Đó là nỗi nhớ tuổi thơ, nhớ quê hương, nhớ những người thân của mình. Ông còn so sánh nỗi buồn “như sóng xô’’, biện pháp tu từ so sánh như làm tăng sức gợi cảm cho câu thơ thể hiện một nỗi buồn da diết miên man. Cánh chim, đồng, gặt hình ảnh gần gũi, quen thuộc, gắn liền với làng quê.

‘’Chim ở đâu về sà chớp mắt
Chim vương nhựa trết, hết bay rồi
Bắt chim nghe lạnh hai đầu cánh
Tưởng mặt trời se rụng đến nơi.’’

Dường như cánh chim cánh cùng với kỷ niệm tuổi thơ của tác giả gắn liền với những nỗi buồn man mát của ngày đông giá lạnh. Tác giả đã sử dụng biện pháp đối lập giữa cái lạnh giá của mùa đông với mặt trời nắng ấm của mùa hè như để tăng thêm sự lạnh giá cái cô đơn khi đông đến

"Tuổi nhỏ hắt hiu giữa cánh đồng
Nửa tràn sương núi, nửa hơi sông
Có gì ẩm ướt trong hồi tưởng
Như áo ngày mưa bặn bếp hồng."

Hay trong khổ thơ này tác giả sử dụng từ láy “hắt hiu” trong câu thương tuổi nhỏ hắt hiu giữa cánh đồng. Phải chăng bao kỉ niệm tuổi thơ đang ùa về trong lòng tác giả. Từ láy hát hiu ấy như để gợi tả cái lạnh của gió giữa cánh đồng làm tăng sắc thái xúc cảm cho câu thơ gợi ra một cảm giác buồn, vắng cô đơn của tuổi thơ. Cái lạnh ấy bao trùm khắp cả núi sông. Thể hiện sự mờ ảo mờ u ám của bầu trời chiều Đông. Hay hình ảnh so sánh “như áo ngày mưa bặn bếp hong’’, như cho ta nhìn thấy sự ấm ướt và nặng nề của ký ức tuổi thơ

"Gió lạnh chiều đông xui nhớ thuở
Bẫy chim chèo bẻo nấp bên bờ.
Hôm nay ta nấp, thơ giăng lưới
Bẫy tháng năm về, bắt tuổi thơ"

Biện pháp tu từ ẩn dụ là biện pháp tu từ dùng một từ hoặc cụm từ chỉ một khái niệm có liên quan đến từ hoặc cụm từ đó. Trong hai câu thơ

"Hôm nay ta nấp, thơ giăng lưới
Bẫy tháng năm về, bắt tuổi thơ"

Đã so sánh việc viết thơ với việc bẫy chim, thơ ẩn dụ là lưới còn những ký ức tuổi thơ ẩn dụ là chim. Đây là một phép ẩn dụ mới lạ tác giả không chỉ biết thơ mà còn bẫy được những khoảnh khắc quý giá trong cuộc sống. Cho thấy sự khéo léo và tinh tế của ông trong việc chọn lọc và bày tỏ những cảm xúc tác giả không chỉ bẫy chim mà cầm lấy được tình yêu và sự sống. Chỉ một phép ẩn dụ đấy thôi đã tạo ra được sự tương đồng và tương phản giữa hiện tại và quá khứ. Ở quá khứ tác giả lấp bên bờ để bắt chim, còn trong hiện tại tác giả lấp trong thơ để bắt lại tuổi thơ. Đó là sự gắn bó với tuổi thơ của tác giả ngoài ra còn là sự khác biệt giữa tuổi thơ vui vẻ với hiện tại buồn bã. Tóm lại bằng những ngôn ngữ tinh tế và hài hòa giọng thơ nhẹ nhàng da diết, hình ảnh thơ gần gũi chân thực, cùng với việc sử dụng các biện pháp tu từ đặc sắc, tác giả đã tạo nên một không gian thơ đẹp và lôi cuốn. Cùng với nghệ thuật tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm bài thơ có sự chắc chắn trong nhịp điệu tạo nên một sự hài hòa và cảm xúc sâu sắc. Qua đó cho thấy những hồi tưởng kỷ niệm về tuổi thơ của nhân vật trữ tình, buồn bã cô đơn khi mùa đông đến. Đông đến nơi chiến trường sự cô đơn lạnh lẽo của người lính xa quê. Đây cũng là tình yêu giữa những người cùng cảnh trong mùa đông giá rét. Huy Cận là nhà thơ viết nhiều về mùa đông, bởi đặc trưng phong cách đa sầu, đa cảm. Ông là nhà thơ mang nỗi sầu thiên thu, bài thơ trên có sự khác biệt nhẹ so với những bài thơ khác, mùa đông lại gắn với những kỉ niệm thời thơ ấu, mang đậm kí ức tuổi nhỏ, êm đềm và nhẹ nhàng, có thể nói, mùa đông luôn lạnh lẽo nhưng lại là thời điểm ta thấy được sự ấm áp nhất của cuộc đời, cái hơi ấm của gia đình, kí ức nổi bật trên nền lạnh của mùa đông khiến độc giả không thể kìm lòng.

      Huy cận đã bộc lộ hết những vẻ đẹp về nội dung cũng như sử dụng cách biểu đạt nghệ thuật một cách chọn lọc tinh tế giàu cảm xúc để tạo ra một bài “gió lạnh chiều Đông’’ chạm đến tim độc giả.