Nghị luận phân tích và đánh giá bài thơ Mừng tuổi mẹ

Mừng tuổi mẹ của Trần Long Ẩn là một bài thơ xúc động đã thể hiện tình cảm yêu thương, biết ơn mẹ và nỗi xót xa của con khi tuổi mẹ mỗi già hơn. Chúng ta sẽ cảm nhận rõ hơn về tình cảm của tác giả gửi gắm đến với mẹ qua đề bài Viết bài văn nghị luận phân tích và đánh giá bài thơ sau: Mừng tuổi mẹ.

Dàn ý nghị luận phân tích và đánh giá bài thơ Mừng tuổi mẹ

1, Mở bài

- Giới thiệu bài thơ, tác giả, hoàn cảnh sáng tác.

- Khái quát những đặc sắc của bài thơ: một bài thơ xúc động về mẹ, thể hiện tình yêu thương tha thiết của con dành cho mẹ, nỗi xót xa khi thời gian ở bên mẹ không còn nhiều.

2, Thân bài

- Phân tích đề tài, chủ đề của bài thơ.

- Phân tích lần lượt từng khổ thơ để thấy được giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

+ Thời gian “mỗi mùa xuân sang”=> mốc thời gian quan trọng, đánh dấu mỗi người thêm một tuổi mới, mẹ cũng già thêm một tuổi, thời gian bên mẹ chẳng còn nhiều.

+ Điệp ngữ “như gió như mây, bay qua đời con, bay qua thời gian ”=> làm cho nhịp điệu câu thơ như trùng xuống, mênh mang trong nỗi xót xa vì sự vô tình, tàn nhẫn của thời gian.

+ Hình ảnh so sánh thật đắt giá ở khổ thơ thứ ba “mẹ già như chuối chín cây” => tình cảnh của mẹ, càng thể hiện tình thương mẹ của người con.

- Con luôn dặn lòng mình phải tin rằng mẹ vẫn còn trẻ, mẹ vẫn còn khoẻ, thời gian ở bên mẹ càng quý báu biết chừng nào.

- Mỗi mùa xuân đến con mừng tuổi mẹ, gửi đến mẹ lời chúc với vô vàn sự kính yêu.

3, Kết bài

- Khẳng định giá trị và ý nghĩa của bài thơ: một bài thơ hay và rất xúc động về hình ảnh người mẹ.

- Liên hệ bản thân, rút ra bài học.

Nghị luận phân tích và đánh giá bài thơ Mừng tuổi mẹ

      Nhà thơ Trần Long Ẩn đã từng tâm sự rằng “Tôi sinh trưởng ở Bình Định, nên trong tôi, lũy tre, bờ ruộng, thửa rau đã quen thuộc từ nhỏ. Mấy mươi năm xa quê hương, xa gia đình, nhưng mỗi khi có dịp là tình cảm ấy trong tôi lại “bùng” lên mãnh liệt. Tôi nhớ về cha mẹ, quê hương, về hình ảnh làng quê với đàn gà, thửa rau… Những nỗi niềm ấy đã tinh quyện vào các tác phẩm của tôi sau này, làm nên độ sâu lắng cho ca khúc” Bài thơ Mừng tuổi mẹ đã ra đời trong hoàn cảnh như thế.

      Lấy cảm hứng từ đề tài về người mẹ cụ thể là về thời gian đi qua, tuổi mẹ mỗi ngày thêm mỗi già, nhà thơ đã gửi gắm vào đó biết bao tâm tình, cảm xúc, niềm tin rằng mẹ vẫn đang còn trẻ để có thể tự tin bước tiếp trên cuộc đời. Bài thơ gây xúc động ở mỗi người bởi tình cảm chân thành, tha thiết của tác giả gửi gắm đến người mẹ già của mình.

Mỗi mùa xuân sang

Mẹ tôi già thêm một tuổi

mỗi mùa xuân sang

ngày tôi xa Mẹ càng gần

      Hai câu thơ Mỗi mùa xuân sang lặp lại liên tục trong một khổ thơ nhấn mạnh về thời gian của tự nhiên và cũng là của cuộc đời con người. Mùa xuân là thời điểm khởi đầu của một năm mới. Với tuổi trẻ mùa xuân là mùa của yêu đương và hạnh phúc còn với nhà thơ mùa xuân đến chính là dấu hiệu đánh dấu mẹ lại thêm một tuổi mới, nghĩa là mẹ mỗi ngày mỗi già đi “mẹ tôi già thêm một tuổi” và vì thế nhà thơ có dự cảm không lành “ngày tôi xa mẹ càng gần”. Đó là sự thật xót xa, phũ phàng mà ai cũng hiểu, và chúng ta cũng đồng cảm với nỗi lo lắng thường trực ấy của nhà thơ mỗi khi tết đến, xuân về.

Rồi mùa xuân ấy

tóc trắng Mẹ bay

như gió như mây bay qua đời con

như gió như mây bay qua thời gian

ôi Mẹ của tôi

      Phép điệp ngữ qua hình ảnh như gió như mây,  bay qua đời con, bay qua thời gian làm cho nhịp điệu câu thơ như trùng xuống, mênh mang trong nỗi xót xa, đau đớn trước sự vô tình của thời gian, vạn vật, mọi thứ cứ trôi qua một cách vô tình, và thời gian dành cho mẹ ngày càng ít đi. Tiếng cảm thán “Ôi! Mẹ của tôi” thể hiện tình cảm yêu thương của con dành cho mẹ, cùng sự ngậm ngùi, lo lắng của đứa con với người mẹ mỗi ngày mỗi già.

      Tô đậm thêm tình cảnh xót xa ấy là hình ảnh so sánh thật đắt giá ở khổ thơ thứ ba “mẹ già như chuối chín cây” để rồi con phải:

gió lay Mẹ rụng con phải mồ côi
gió lay Mẹ rụng con phải mồ côi

Mồ côi tội lắm ai ơi
đói cơm khát nước biết người nào lo
đói cơm khát nước biết người nào lo

      Chuối chín cây thì nhanh hỏng, dễ rụng, chẳng để được lâu. So sánh mẹ già với hình ảnh cụ thể như chuối chín cây nhằm tô đậm tình cảnh của người mẹ, sức khoẻ yếu, mắt mờ, chân chậm, bữa khoẻ, bữa ốm, chẳng sống được lâu như con trẻ, điều này càng tô đậm thêm nỗi xót xa đau đớn của con. Người con dự cảm về một ngày gió lay chuối rụng giống như thời gian cướp đi mẹ, mẹ đi xa khiến con phải mồ côi, sự tàn nhẫn của thời gian cướp đi người mẹ của con khiến con lâm vào tình cảm “đói cơm khát nước biết người nào lo”  Đứa con mồ côi, bơ vơ giữa dòng đời, không có ai nương tựa, không có nơi để bấu víu, không còn mẹ thì lấy ai để lo miếng cơm, manh áo cho con. Câu thơ vừa thể hiện hoàn cảnh đáng thương, tội nghiệp của những đứa con không có mẹ trên đời, vừa ngầm khẳng định người mẹ quan trọng như thế nào với cuộc đời của mỗi người.

Mỗi mùa xuân sang

mẹ tôi già thêm một tuổi

Mỗi mùa xuân sang

ngày tôi xa Mẹ càng gần

      Khổ thơ trở đi trở lại trong bài thơ hai lần giống như một điệp khúc khiến bài thơ du dương như một bản nhạc, nhấn mạnh đến hoàn cảnh thời gian cụ thể, tình cảnh cụ thể của đứa con khi ngày bên mẹ chẳng còn bao nhiêu. Từ đó như nhắc nhở mỗi người hãy biết trân trọng vì thời gian còn có mẹ bên cảnh, yêu thương và quan tâm đến mẹ nhiều hơn. Khép lại bài thơ là lời dặn lòng của đứa con

Dù biết như thế

tôi vẫn phải tin

tôi vẫn phải tin Mẹ đang còn trẻ

mỗi mùa xuân về Mẹ thêm tuổi mới

mỗi mùa xuân mới con mừng tuổi Mẹ …

      Dù biết thời gian là khắc nghiệt, vô tình thế nên con luôn dặn lòng mình phải tin rằng mẹ vẫn còn trẻ, mẹ vẫn còn khoẻ, thời gian ở bên mẹ càng quý báu biết chừng nào. Điều đó đã thể hiện tình cảm yêu thương tha thiết của tác giả dành cho mẹ của mình. Mỗi mùa xuân đến con mừng tuổi mẹ, gửi đến mẹ vô vàn những lời chúc kính yêu, mong mẹ mạnh khoẻ để vui vầy bên con cháu nhiều hơn, để con có thể báo hiếu được cho cha mẹ.

      Trần Long Ẩn tâm sự rằng ông viết bài thơ này trong hoàn cảnh ông phải xa gia đình, nhiều năm không thể về mừng tuổi mẹ. Qua thời gian những vần thơ kết tinh lại thành tiếng lòng và lời chúc từ phương xa của ông gửi đến người mẹ già của mình. Bằng những tình cảm thật chân thành, tha thiết, bài thơ đã thể hiện thật xúc động tình cảm của nhà thơ gửi đến mẹ, qua đó nhắc nhở mỗi người chúng ta hãy biết yêu thương, trân trọng những phút giây khi còn có mẹ bên cạnh.

      Với ngôn từ gần gũi và giản dị, với tình cảm chân thành tha thiết dành cho mẹ, bài thơ đã lay động mỗi trái tim người đọc chúng ta, nhắc nhở mỗi người phải biết yêu thương, trân trọng tình mẹ. Cảm ơn những vần thơ da diết của Trần Long Ẩn đã gửi đến những thông điệp thật ý nghĩa về mẹ.

-----------------------------------------

Trên đây, Toploigiai đã hướng dẫn Viết bài văn nghị luận phân tích và đánh giá bài thơ sau: Mừng tuổi mẹ. Đây là một bài thơ xuất sắc về đề tài mẹ, bài thơ đã được phổ nhạc thành một bài hát nổi tiếng được nhiều người yêu mến.