Nghị luận phân tích truyện ngắn Bến thời gian của Tạ Duy Anh

Nghị luận phân tích truyện ngắn “Bến thời gian” của Tạ Duy Anh để thấy được khi trưởng thành chúng ta thường quên đi những khoảnh khắc bình yên từng gắn bó với mình để rồi khi cuộc sống quá bộn bề ta lại đi tìm lại những khoảnh khắc ngày đó.

Dàn ý phân tích truyện ngắn Bến thời gian của Tạ Duy Anh

1. Mở bài: Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm.

2. Thân bài

- Khái quát về tác giả, tác phẩm.

- Khái quát lại câu chuyện.

* Luận điểm 1: Đồng hành cùng dòng chảy của thời gian, những kỷ niệm xưa dần mờ nhạt khi nhân vật tôi bắt đầu lớn lên.

- Thuở bé, nhân vật tôi cùng bà Hảo và cháu của bà đã có một quãng thời gian dài tạo nên những kỷ niệm đẹp bên nhau. Có thể nói, tuổi thơ của hai đứa trẻ đã luôn gắn bó với bà Hảo và vùng quê ấy.

- Khi lớn lên một chút, hai đứa trẻ thi thoảng vẫn về thăm bà Hảo và vùng quê ấy. Nhưng khi vào đại học việc ấy đã chấm dứt.

- Bà Hảo tuy không nhìn thấy được nhưng vẫn ngày đêm ra bến xe đợi hai đứa cháu của mình về như một thói quen suốt nhiều năm.

* Luận điểm 2: Nhân vật tôi bắt đầu tìm lại chính mình, nhìn lại quá khứ sau khi thất bại ở nơi đất khách quê người, nhớ lại những điều đã xảy ra và cảm nhận được giá trị của thời gian.

- Khi vấp ngã trên đường đời, nhân vật tôi đã trở về ngôi làng nhỏ của mình, ngôi làng ấy là nơi anh tìm lại được chính mình.

- Sau mười năm ròng rã, khi gặp lại bà Hảo, gặp lại bến đỗ xưa nhân vật tôi đã nghẹn ngào như tìm được nơi nương tựa cuối cùng.

- Nhận thức được giá trị của thời gian và những khoảnh khắc rất đỗi bình thường nhưng luôn mang lại sự bình yên cho anh.

- Khi nghe bà Hảo nói từ ngày mai bà có thể chết mà không luyến tiếc điều gì sau khi gặp được anh nhân vật tôi chết lặng. Có lẽ khoảnh khắc ấy anh đã nhận ra rằng bà Hảo thuộc số người quyết định sống chỉ để làm những việc không thể bỏ dở.

* Giá trị nội dung và nghệ thuật.

3. Kết bài

- Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật.

- Rút ra thông điệp tác giả muốn gửi gắm.

- Liên hệ bản thân và đưa ra bài học nhận thức.

Nghị luận phân tích truyện ngắn Bến thời gian của Tạ Duy Anh

William Carlos Williams đã từng nói: “Thời gian là cơn bão mà tất cả chúng ta đều lạc đường trong đó”. Quả thực, thời gian là một thức miễn phí nên chúng ta vẫn mãi tiêu xài phung phí mà không nhận thức được nó đã trôi qua nhanh như một cơn lốc. Thời gian như một chiếc lá và bị cuốn bay như thế còn cuộc sống thì ngắn ngủi và hững hờ. Nhận thức được điều ấy, Tạ Duy Anh đã viết nên truyện ngắn “Bến thời gian”. Truyện ngắn giúp người đọc nhìn nhận lại quá khứ, bản thân mình đồng thời nhận thức được giá trị của thời gian và những kỷ niệm xưa cùng chốn bình yên của riêng mình.

Tạ Duy Anh là một cái tên quen thuộc với những bạn đọc yêu văn chương, với các bút danh: Chu Quý, Lão Tạ, Quý Anh,...Ông tên thật là Tạ Viết Đãng, từng làm cán bộ giám sát chất lượng bê tông ở Nhà máy thủy điện Hòa Bình, trung sĩ bộ binh ở Lào Cai. Sau đó Tạ Duy Anh tham gia học ở Trường viết văn Nguyễn Du, trải qua 4 năm học, ông đỗ đầu và được giữ lại làm giảng viên. Ông là cây bút trẻ trong thời kì đổi mới, hiện ông là biên tập viên tại Nhà xuất bản Hội Nhà văn, ông trở thành hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1993. Ông đã viết rất nhiều tác phẩm có giá trị phải kể đến như: Dưới bàn tay vô hình, Con dế ma, Lão khổ,...Trong đó có truyện ngắn “Bến thời gian” là một trong những tác phẩm nổi bật nhất. Truyện ngắn đã để lại cho bạn đọc nhiều giá trị về cuộc sống. Tác giả đã nhấn mạnh đồng thời làm nổi bật giá trị của thời gian qua câu chuyện về cuộc đời của một chàng trai.

Truyện ngắn kể về cuộc đời của một chàng trai với nhân vật tôi là nhân vật chính. Tuổi thơ của nhân vật tôi gắn liền với bà Hảo đã bị mù từ lâu và cháu của bà là Hoa tại một ngôi làng nhỏ. Thuở ấy, hai đứa trẻ và người bà luôn quấn quýt bên nhau, cuộc sống của họ đầy ắp những tiếng cười vang. Khi lớn lên một chút, hai đứa trẻ chuyển đến thị trấn học nhưng vẫn về thăm bà. Và khi lớn lên một chút nữa, khi vào đại học, vẫn là hai đứa trẻ ấy nhưng họ đã quên đi những kỉ niệm về ngôi làng và quên đi cả người bà nuôi nấng suốt tuổi thơ. Cuộc sống bận rộn ở nơi đất khách quê người khiến họ quên đi chuỗi kí ức ấy mà không biết rằng người bà mù vẫn ngày ngày đợi họ quay trở về.

Đồng hành cùng dòng chảy của thời gian, những kỷ niệm xưa dần mờ nhạt khi nhân vật tôi bắt đầu lớn lên. Thuở bé, nhân vật tôi cùng bà Hảo và cháu của bà đã có một quãng thời gian dài tạo nên những kỷ niệm đẹp bên nhau. Có thể nói, tuổi thơ của hai đứa trẻ đã luôn gắn bó với bà Hảo và vùng quê ấy. Khi lớn lên một chút, hai đứa trẻ thi thoảng vẫn về thăm bà Hảo. Nhưng khi vào đại học việc ấy đã chấm dứt. Phải chăng, khi con người ta lớn lên, khi ta đã trưởng thành chúng ta thường quên đi những thứ được gọi là “đã từng”. Họ đã từng quấn quýt cả ngày với nhau, đã từng bày đủ trò tinh quái nghịch ngơm với nhau, đã từng yêu thương nhau như những báu vật. Nhưng dường như chỉ cố bà Hảo còn lưu luyến những cái đã từng đó. Bà Hảo tuy không nhìn thấy được nhưng vẫn ngày đêm ra bến xe đợi hai đứa cháu của mình về như một thói quen suốt nhiều năm. Tác giả đã xây dựng nên một tình huống khiến bạn đọc không khỏi bồi hồi và xót xa. Từ đó, tác phẩm đã gợi lên nhiều suy tư về cuộc sống và thời gian.

Nhân vật tôi bắt đầu tìm lại chính mình, nhìn lại quá khứ sau khi thất bại ở nơi đất khách quê người, nhớ lại những điều đã xảy ra và cảm nhận được giá trị của thời gian. Khi vấp ngã trên đường đời, nhân vật tôi đã làm điều chính mình cũng không ngờ là trở về ngôi làng nhỏ của mình. Với nhân vật tôi, có lẽ ngôi làng chính là nơi mà anh có thể tìm thấy chút bình yên trong cuộc sống, có thể giúp anh trở lại tuổi thơ của mình một lần nữa. Trên quãng đường trở về nơi chốn ấy, lòng anh dần bình tĩnh hơn và vang lên những điệp khúc da diết dưới những ánh nắng tinh nghịch. “Tôi đã trở về được với thời gian của ký ức”. Và rồi sau mười năm ròng rã, khi gặp lại bà Hảo, gặp lại bến đỗ xưa nhân vật tôi đã nghẹn ngào như tìm được nơi nương tựa bao bọc mình. Khi nghe bà Hảo nói từ ngày mai bà có thể chết mà không luyến tiếc điều gì sau khi gặp được anh, nhân vật tôi chết lặng. Có lẽ khoảnh khắc ấy anh đã nhận ra rằng bà Hảo thuộc số người quyết định sống chỉ để làm những việc không thể bỏ dở. Giây phút này đây trong anh là những hối hận tràn đầy, suốt thời gian qua nhân vật tôi đã không nhớ đến người bà này, người vẫn luôn đợi anh trở về.

Tác giả đã sử dụng hình ảnh bến thời gian để mô tả sự trôi chảy không ngừng của thời gian cùng những kỷ niệm đã qua. Bến thời gian là nơi mà con người có thể nhìn lại quá khứ, nhớ về những điều đã xảy ra và cảm nhận được giá trị của thời gian. Tác giả đã thành công trong việc tạo nên một nhân vật đầy sâu sắc và đầy cảm xúc, khiến người đọc cảm thấy đồng cảm và suy tư về ý nghĩa của thời gian và cuộc sống. Truyện ngắn "Bến thời gian" của tác giả Tạ Duy Anh là một tác phẩm văn học đầy ý nghĩa, sâu sắc về chủ đề thời gian và đã để lại những dấu ấn khó phai trong lòng bạn đọc.

Qua truyện ngắn, ta như được hòa mình vào câu chuyện và câu chuyện khiến ta phải suy ngẫm giá trị của thời gian cùng những kỉ niệm của cuộc sống. Hãy biết trân trọng thời gian của mình vì “Thời gian miễn phí, nhưng nó vô giá. Bạn không thể sở hữu nó, nhưng bạn có thể sử dụng nó. Bạn không thể giữ nó, nhưng bạn có thể tiêu nó. Một khi bạn đánh mất nó, bạn không bao giờ có thể lấy lại” (Harvey MacKay).