Cảm nhận của em về vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô qua cảm quan của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường

Mảnh đất cố đô Huế đã nuôi dưỡng mạch máu văn chương nơi tâm hồn nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường. Vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô Huế qua cảm nhận của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường được khắc họa rõ nét trong đoạn trích “miền cỏ thơm”. Theo dõi bài phân tích của Toploigiai dưới đây để cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp thiên nhiên xứ Huế.

Đề bài: Cảm nhận của em về vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô qua cảm quan của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường. Qua đoạn trích Miền cỏ thơm, hãy nhận xét về cái tôi tài hoa của tác giả.

[…]Mùa xuân có thể định nghĩa là mùa mà toàn bộ cây nở thành hoa. Những ngọn đồi phía tây nam Huế bừng lên trong hương hoa cỏ, khiến người ta không thể ngồi yên cúi mặt lên trang sách. Hương cỏ tràn vào thành phố, như gần như xa, khiến tôi nghĩ rằng ở đâu đấy trên những sườn đồi, cánh cửa của vườn Địa Đàng đang mở ra, hoặc những nàng tiên đang múa hát dưới những gốc đào nở hoa, với mùi hương bát ngát như thể mùi tóc bay trong những chiều gió. Cỏ mọc ven những con đường trong thành phố, trên đó lưa thưa những chòm cây dại, như cây hoa ngũ sắc cười sặc sỡ dọc đường thơ ấu của tôi. Bay theo những bước chân lang thang của tôi là những con bướm, những cánh chuồn nghe ngày nắng lên tung tăng trong không gian, ghé cây này, vờn cây kia, trong một thành phố lúc nào cũng cổ xưa, văng vẳng điệu nhã nhạc của cung đình đã hoang phế. Đã nhiều năm, tôi chợt nhận ra rằng lũ chuồn chuồn, bươm bướm của tôi đã rời thành phố này mà đi đâu biệt tăm, chắc là chúng đã tìm đến một không gian khác yên tĩnh hơn, ít bị tiếng động làm choáng đầu hơn. Một hôm nhân có việc đi ra ngoại ô vào ban đêm, tôi gặp những đàn đom đóm mịt mù như một đám bụi sao bay trôi qua những khu vườn tối thẳm. Tôi lại nhớ ra rằng đã từ lâu, ở Huế người ta không còn thấy bóng con đom đóm, không còn thấy bóng những bầy trẻ con đang đuổi theo vầng bụi lửa đom đóm để cố bắt lấy “hạt ngọc nhà trời”. Và chính ra những cánh bướm, cánh chuồn chuồn thân mến của tôi đã rời bỏ những bụi cây hoang dại ven đường mà đi về nơi khu vườn địa đàng của chúng, trên những đồi cỏ kia, để lại tôi đứng một mình làm thằng bé lang thang cơ nhỡ thế này. Ôi! tôi muốn làm Liệt Tử cưỡi gió mà đi khắp nơi trên thành phố kinh xưa của tôi, thành phố nằm phơi mình giữa non xanh nước biếc, tỏa rộng linh hồn vô ưu thênh thênh trong hương cỏ.

Mùa xuân về, mặt đất công viên sáng bừng lên bởi ngàn vạn bông cỏ tím, mỗi bông cỏ lại ngậm trong lòng một hạt sương mai khiến vào buổi sáng sớm, cỏ ở ven sông Hương lấp lánh như những hạt ngọc. Những cô sinh nữ từng rủ nhau ra đấy ngồi chơi trên vạt cỏ; lâu ngày tâm hồn họ nhiễm phải căn bệnh trầm uất, sinh ra bởi những bụi phấn tím của bông cỏ mùa xuân. Một chút u hoài đã kết tinh trong đôi mắt khiến từ đó họ trở nên dè chừng với những cuộc vui trong đời, và dưới mắt họ, những trò quyến rũ đối với thế nhân tự nhiên nhuốm chút màu ảm đạm của cái mà bà Huyện Thanh Quan(1) khi xưa gọi là “hý trường”(2).

Mùa xuân, tự nhiên tôi muốn gác hết mọi việc bận rộn để lên rong chơi trên những đồi cỏ gần vùng mộ Vua. Ở đó tôi có thể nằm ngửa mặt trên cỏ, ngước mắt nhìn chùm hoa lê nở trắng muốt trên cao. Tôi đã tìm đến định sống ở nhiều đô thị bắc nam; ở đó tôi có thể tìm thấy mọi cái cần cho cuộc sống của tôi, chỉ thiếu một cái mà tôi không chịu nổi, là thiên nhiên.

Mùa hạ, trong những khu vườn Huế, khí đất xông lên hùng mạnh, cỏ mọc xanh lạ thường. Trái cây sắp chín nằm chờ trên cành, và khắp đây đó trong vùng Kim Long, khói đốt cỏ tỏa ra mịt mùng xanh mờ một vùng ven sông. Trên một chiếc bình phong cổ khuất trong cây lá của một khu sân vắng vẻ còn dấu chạm lỗ chỗ của một câu đối nói đến những bầy chim nhạn thường về đậu kêu om sòm trên bãi sông Hương trước mặt nhà. Tôi lớn lên không hề thấy bóng chim nhạn ven sông này. Chắc cũng giống như lũ côn trùng kia, chúng đã di trú về một vùng đất nào yên tĩnh hơn. Nhưng liệu có nơi nào gọi là “yên tĩnh hơn” trên hành tinh này. Hình như càng ngày nó càng trở nên ồn ào hơn xưa; và đó cũng là lỗi của chúng ta đã tước đoạt “quyền yên tĩnh” của thế hệ trẻ ngày mai. Mùa thu trời trở gió heo may lành lạnh làm người ta tự nhiên thấy nhớ nhung một quê hương nào không biết. Vào mùa này, các văn nhân thường mở hội leo núi, mang theo túi thơ bầu rượu lên các đỉnh núi cao mừng tiết “Trùng Cửu”(3). Núi đó có thể là núi Ngự Bình, núi Kim Phụng hoặc những rừng thông vùng đồi Thiên An(4), và văn nhân có thể là Bà Huyện Thanh Quan, Tuy Lý Vương(5), Hàn Mặc Tử(6). Những văn nhân ngồi uống rượu trên đầu núi, nghe tiếng chuông chùa thánh thót trên thành phố dầm mình trong sương khói; đi thăm núi trở về, băng qua sườn đồi, vó ngựa còn thơm nồng hương cỏ, gọi lũ bướm bay theo…

(Trích Miền cỏ thơm – Hoàng Phủ Ngọc Tường)

Chú thích:

(1)bà Huyện Thanh Quan: tên thật là Nguyễn Thị Hinh (1805 – 1845) là một nữ thi sĩ nổi tiếng sống ở thời nhà Nguyễn, người đất Thăng Long, có nhiều năm sống ở Kinh thành Huế.

(2)hý trường: trong bài thơ “Thăng Long thành hoài cổ” của bà Huyện Thanh Quan có câu “Tạo hóa gây chi cuộc hý trường”. Hý trường là nơi biểu diễn các loại hình sân khấu. Câu thơ ý muốn nói đến những buồn vui lẫn lộn từ những thay đổi của hóa công.

(3)Trùng cửu: ngày mùng 9 tháng 9 âm lịch.

(4)núi Ngự Bình, núi Kim Phụng, đồi Thiên An: những địa danh ở Huế.

(5)Tuy Lý Vương(1820 – 1897): hoàng tử nhà Nguyễn, một nhà thơ trung đại.

(6)Hàn Mạc Tử: tên thật là Nguyễn Trọng Trí (1912 – 1940), một nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới, người Bình Định, quê gốc Quảng Bình, từng có vài năm gắn bó với mảnh đất cố đô.

Dàn ý Cảm nhận về vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô qua cảm quan của Hoàng Phủ Ngọc Tường

1. Mở bài

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận

2. Thân bài

- Vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô:

+ Mùa xuân với hương hoa cỏ ngập tràn thành phố, khiến tác giả liên tưởng tới hương thơm của vườn Địa Đàng lúc mở ra, hay hương thơm tỏa ra từ những làng tiên kiều diễm.

+ Cỏ mọc ven những con đường trong thành phố, trên đó lưa thưa những tròn cây dại, cây hoa ngũ sắc cười sặc sỡ.

+ Những bãi cỏ xanh ngát, mộc mạc giản dị nhưng không kém phần độc đáo, riêng biệt.

+ Cỏ càng bừng sáng hơn, khi có sự xuất hiện của tâm hồn những cô gái Huế với nét đẹp dịu dàng thướt tha

+ Hạ về cỏ cây như có thêm sức mạnh

+ Mùa thu nhẹ nhàng đằm thắm

- Nghệ thuật:

+ Kết hợp đa dạng các biện pháp tu từ 

+ Kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả 

- Cái tôi đầy tài hoa của tác giả

+ Sự am hiểu tinh tế và cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên xứ Huế

+ Huy động toàn bộ kiến thức văn hóa tổng hợp 

+ Vận dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật đa dạng 

- Nhận xét nét độc đáo:

- Biểu hiện của một tâm hồn nghệ sĩ, say mê với vẻ đẹp của Huế:

+ Cái tôi giàu chất trí tuệ 

+ Thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự nâng niu trước vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương xứ sở

+ Một tình yêu thiêng liêng sâu nặng gắn bó tự hào về mảnh đất văn hóa cố đô Huế.

3. Kết bài

- Khái quát lại vấn đề nghị luận

Cảm nhận về vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô qua cảm quan của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường

Hoàng Phủ Ngọc Tường là cây bút đa tài với các thiên bút ký và trữ tình, thâm trầm vừa độc đáo và tài hoa. Nhà văn đã gửi trọn cuộc đời mình với xứ Huế mộng mơ, với vẻ đẹp trữ tình lay động lòng người. Vẻ đẹp của cỏ trên mảnh đất cố đô Huế qua cảm nhận của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường được khắc họa rõ nét trong đoạn trích “miền cỏ thơm”. Qua đó ta thấy được cái tôi đầy tài hoa của tác giả.

“Văn chương Hoàng Phủ Ngọc Tường viết bằng chiều sâu văn hóa, bằng những cảm hứng nhân văn... Anh là nhà văn đặc sắc, nếu không nói là vào bậc nhất nước - vô cùng hiếm...”. Miền cỏ thơm được xuất bản vào năm 2007 một lần nữa là minh chứng cho thấy rõ phong cách tài hoa của nhà văn. Đọc “miền cỏ thơm” ta như được đi về miền ký ức của tuổi thơ với những gì mộc mạc giản dị nhất. Vẻ đẹp của cỏ qua cảm nhận của tác giả là vẻ đẹp theo dòng thời gian. Vẻ đẹp ấy bắt đầu từ mùa xuân với hương hoa cỏ ngập tràn thành phố, khiến tác giả liên tưởng tới hương thơm của vườn Địa Đàng lúc mở ra, hay hương thơm tỏa ra từ những làng tiên kiều diễm. Cỏ mọc ven những con đường trong thành phố, trên đó lưa thưa những tròn cây dại, cây hoa ngũ sắc cười sặc sỡ. Những bãi cỏ xanh ngát, mộc mạc giản dị nhưng không kém phần độc đáo, riêng biệt. Những bãi cỏ xanh bên đường ấy càng tô điểm thêm cho vẻ đẹp của xứ Huế, mang đến cho nơi đây một nét vô tư hồn nhiên đến lạ. Xuân về, mùa của sự tươi mới, mặt đất công viên cũng sáng bừng lên bởi ngàn vạn bông hoa cỏ màu tím, mỗi bông hoa ngâm trong lòng một hạt sương mai lớp lánh.

Cỏ càng bừng sáng hơn, khi có sự xuất hiện của tâm hồn con người đặc biệt là những cô gái Huế với nét đẹp dịu dàng thướt tha. Dường như con người đang đắm chìm, hòa quyện vào trong vẻ đẹp của thiên nhiên. Khiến cho cái đẹp ấy trở nên lưu luyến, thương nhớ. Đón chào cái nắng rực rỡ của mùa hạ, khí đất xông lên hùng mạnh, cỏ mọc xanh lạ thường. Hạ về cỏ cây như có thêm sức mạnh, ngày càng trở nên tươi tốt tô điểm cho Huế mộng mơ. Thu nét đẹp dịu dàng như cách nói về người con gái Huế, như gợi cảm hứng sáng tác cho thi nhân.

Tác giả đã kết hợp đa dạng các biện pháp tu từ như so sánh ẩn dụ khiến cho hình tượng của cỏ trở nên càng sinh động, có hồn. Bên cạnh đó nhà văn còn kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm khiến cho đoạn trích giàu chất tạo hình.

Qua đoạn trích ta thấy được cái tôi đầy tài hoa của tác giả. Cái tôi ấy được thể hiện qua sự am hiểu tinh tế và cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên xứ Huế. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã huy động toàn bộ kiến thức văn hóa tổng hợp khi viết về bài bút ký nói riêng và miêu tả về những chuyển động của cỏ cây. Cung cấp cho người đọc những thông tin xác thực nhất về thiên nhiên sứ Huế. Thể hiện lăng kính đầy tinh tế của tác giả khi khám phá vẻ đẹp của hoa cỏ xung quanh mình. Tác giả vận dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật đa dạng trong việc miêu tả và cảm nhận cỏ cây nơi đây. Cỏ cây qua cảm nhận của nhà văn hiện lên thật sinh động, mang nét quyến rũ tươi trẻ như người thiếu nữ, lại vừa mạnh mẽ như một chàng trai tuổi đôi mươi. Cái tôi đầy tài hoa là biểu hiện của một tâm hồn nghệ sĩ, say mê với vẻ đẹp của Huế, với khao khát được khám phá vẻ đẹp nơi đây. Đó là một cái tôi giàu chất trí tuệ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, cái tôi làm nên phong cách riêng của tác giả. Qua đó nhà văn thể hiện tình yêu thiên nhiên, sự nâng niu trước vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương xứ sở. Một tình yêu thiêng liêng sâu nặng gắn bó tự hào về mảnh đất văn hóa cố đô Huế.

Qua những cảm nhận đầy mới mẻ về cỏ cây xứ Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa con người với thiên nhiên. Con người không thể tách rời khỏi tuy nhiên bởi thiên nhiên là một phần tạo nên vẻ đẹp của cuộc sống.