[Cánh diều] Lịch Sử 10 Bài 8 Lý thuyết: Cách mạng công nghiệp thời kì cận đại

Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 8 ngắn nhất Cánh Diều. Tổng hợp, tóm lược nội dung Bài 8: Cách mạng công nghiệp thời kì cận đại trang 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60 dễ hiểu.

Bài 8: Cách mạng công nghiệp thời kì cận đại trang 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60 SGK Lịch sử 10 - Cánh Diều

>>> Xem thêm: Soạn Sử 10 Bài 8: Cách mạng công nghiệp thời kì cận đại - Cánh Diều

1. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất

1.1. Bối cảnh lịch sử

* Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất diễn ra trong bối cảnh lịch sử như sau:

- Về kinh tế: Kế thừa thành tựu từ các cuộc phát kiến địa lý kéo dài từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVI. Giao thương trên biển phát triển thúc đẩy nền kinh tế công, thương nghiệp và một mạng lưới thị trường mang tính mở rộng.

- Về tình hình chính trị: Giai cấp tư sản lên nắm quyền lực do được các cuộc cách mạng tư sản tạo điều kiện

- Về tình hình xã hội: Những người lao động tự do được hình thành là do bị tư sản chiếm đất và nông dân mất ruộng đất.

- Về áp dụng thành tựu khoa học: Các công trường thủ công áp dụng cải tiến và sử dụng kỹ thuật mới tiên tiến trong.

=> Kinh tế, chính trị- xã hội và khoa học là những nền tảng căn bản tạo dựng lên cách mạng công nghiệp lần thứ nhất.

* Anh là nơi diễn ra cách mạng công nghiệp lần thứ nhất đầu tiên vì:

- Về kinh tế: Anh là nước sáng chế ra máy kéo sợi bằng sức nước tiết kiệm sức người và tăng thêm lợi nhuận đồng thời có các công xưởng thủ công áp dụng kỹ thuật mới trong sản xuất.

- Về chính trị: Cách mạng tư sản Anh là một cuộc cách mạng thành công và có sức lan tỏa rộng.

1.2. Những thành tựu cơ bản

* Những thành tựu cơ bản của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất:

- Sáng chế và cải tiến máy hơi nước: Kế thừa thành quả nghiên cứu trước, Giêm Oát đã cải tiến máy hơi nước từ sức nước thành máy hơi nước đơn hướng thành song hướng và nó trở nên rất phổ biến ở Anh.

- Sáng chế động cơ đốt trong: Động cơ đốt với sự ra đời và cải tiến không ngừng đã thúc đẩy sản xuất cơ giới hóa từ thủ công sang áp dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

- Trong lĩnh vực giao thông vận tải: Đầu máy tàu thủy hơi nước và xe lửa hơi nước đã xuất hiện vào đầu thế kỷ 20. Đến năm 1814, G.Xti-phen-xơn sáng chế đầu máy xe lửa. Năm 1825, đoạn đường sắt đầu tiên trên thế giới được khánh thành ở Anh.

* Trong những thành tựu trên, thành tựu có vai trò quan trọng nhất là thành tựu sáng chế ra máy hơi nước của Giêm-Oát. Vì đến đầu thế kỷ XIX, việc sử dụng máy hơi nước trở nên phổ biến. Các nhà máy này không cần xây dựng gần bờ sông, xa khu dân cư và mùa đông nước đóng băng tạo điều kiện khó khăn cho quá trình sản xuất.Đây được coi là sự khởi đầu của quá trình công nghiệp hóa.

2. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai

2.1. Bối cảnh lịch sử

* Bối cảnh lịch sử cuộc Cách mạng nghiệp lần thứ hai diễn ra như sau:

+ Về không gian: Cuộc Cách mạng diễn ra ở Châu Âu và Châu Mỹ ( Mỹ, Anh, Pháp, Đức,…).

+ Về thời gian: Được tiến hành vào nửa sau thế kỷ XIX- đầu thế kỷ XX.

* Những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất đã làm thay đổi thế giới trên một số lĩnh vực:

- Về kinh tế: Từ mô hình tự do cạnh tranh,Chủ nghĩa tư bản đã chuyển sang mô hình chủ nghĩa độc quyền, lực lượng sản xuất đạt trình độ cao.

- Về chính trị- xã hội: Cuộc cách mạng tư sản đã được hoàn thành ở các nước Âu- Mỹ.

2.2. Những thành tựu cơ bản

- Sáng chế ra điện: khả năng ứng dụng nguồn năng lượng được mở ra do hàng loạt các sáng chế của các nhà khoa học như Xi- môn Ôm, Mai- cơn Pha - ra- đây.

- Ê-đi-xơn sáng chế ra bóng đèn điện.

- Đô-rô-vôn-xki chế tạo thành công máy phát điện và động cơ xoay chiều cung cấp năng lượng cho nhiều nhà máy.

- Kỹ thuật luyện kim được cải tiến, thép được sản xuất với số lượng lớn và giá thành hạ nhanh chóng.

- Để thắp sáng và cung cấp nguồn nguyên liệu mới cho vận tải, người ta đã khai thác dầu đi-e-zen.

- Thuốc nhuộm, phân bón, thuốc nổ, in ấn,…là những sản phẩm tiêu biểu của công nghiệp hóa học

- Liên lạc nhanh hơn nhờ sáng chế ra máy điện tín.

- Một trong những thành tựu rực rỡ của giao thông vận tải là sản xuất ô tô và xe máy. Chiếc máy đầu tiên trên thế giới ra đời vào năm 1903 đã đánh dấu ngành hàng không quốc tế thế giới.

3. Ý nghĩa, tác động của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai

3.1. Ý nghĩa

Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển kinh tế như sau:

- Làm thay đổi diện mạo các nước tư bản:

+ Máy hơi nước khởi đầu cách mạng công nghiệp lần thứ nhất chuyển người lao động từ lao động thủ công sang cơ khí hóa.

+ Kinh tế tư bản chủ nghĩa thay đổi do cách mạng công nghiệp lần thứ hai chuyển từ cơ khí hóa sang điện khí hoá, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp và giao thông vận tải.

+ Nền nông nghiệp chuyển sang phương thức chuyên canh hoặc thâm canh.

3.2. Tác động

* Tác động với xã hội:

- Tư sản và vô sản hình thành là hai giai cấp cơ bản của xã hội tư bản.

- Sự bóc lột của giai cấp tư sản đối với giai cấp vô sản chính là mâu thuẫn chủ yếu gây ra chiến tranh.

- Luân Đôn, Pa-ri, Béc-lin xuất hiện nhiều trung tâm công nghiệp mới và thành thị đông dân.

* Tác động đối với văn hóa:

- Tác động lớn đến đời sống văn hóa của nhân loại, đặc biết là các nước Âu- Mỹ.

- Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai đã thúc đẩy giao lưu, kết nối văn hóa toàn cầu.

- Đồng thời rút ngắn khoảng cách không gian, thời gian.

- Không những thế, qua hai cuộc cách mạng, đời sống vật chất, tinh thần của con người được nâng cao.

- Cuộc cách mạng cũng góp phần hình thành lối sống, tác phong công nghiệp,…

>>> Xem toàn bộ: Tóm tắt lý thuyết Sử 10 ngắn gọn Cánh Diều

-------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Tóm tắt Lý thuyết Sử 10 Bài 8 Cánh Diều trong bộ SGK Cánh Diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!