Phân tích bài Cây diêm cuối cùng Ngữ văn 11 Kết nối tri thức

Cây diêm cuối cùng của nhà văn Cao Huy Thuần là một tác phẩm văn học chất chứa rất nhiều thông điệp. Tác phẩm khiến người đọc phải trăn trở và suy nghĩ nhiều điều về giá trị của sự sống, tình yêu, sự bác ái, lòng nhân từ. Phân tích bài Cây diêm cuối cùng Ngữ văn 11 Kết nối tri thức để làm sáng tỏ điều này nhé.

Dàn ý phân tích bài Cây diêm cuối cùng Ngữ văn 11 Kết nối tri thức

1, Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác.

- Khái quát giá trị đặc sắc của tác phẩm: một truyện ngắn thành công trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật.

2, Thân bài

- Tóm tắt nội dung tác phẩm.

- Phân tích chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

- Phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.

- Sử dụng lý lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ những nhận định về tác phẩm.

3, Kết bài

- Khẳng định vị trí, giá trị của tác phẩm.

Phân tích bài Cây diêm cuối cùng Ngữ văn 11 Kết nối tri thức

    Cây diêm cuối cùng của nhà văn Cao Huy Thuần là một truyện ngắn đặc biệt. Câu chuyện khai thác dựa trên một đề tài mới, khác hẳn so với các truyện ngắn cùng thời kỳ với nhà văn. Với những thông điệp muốn truyền tải nhà văn Cao Huy Thuần đã gửi gắm rất nhiều những thông điệp ý nghĩa đến độc giả. 

    Cây diêm cuối cùng được sáng tác năm 2012 in trong tập “Chuyện trò sáng tác”. Câu chuyện lấy đề tài về lịch sử, xoay quanh cuộc gặp gỡ bất đắc dĩ của nhân vật tôi với kẻ địch của mình. Sau trận chiến khốc liệt trên chiến trường, tôi cùng với đồng đội không may bị cuốn đi do trận bão tuyết. Tôi bị lạc trên một đỉnh núi nơi có một ngôi chùa. Tôi đã gặp kẻ địch của mình với tay súng đang chĩa thẳng về đầu. Nhân vật tôi cố gắng quẹt que diêm từ kẻ địch để nhóm đống lửa sưởi ấm. Cuối cùng khi ngọn lửa đã cháy thì kẻ địch cũng chết do vết thương quá nặng trước đó. Sau này khi trở lại chiến trường xưa, nhân vật tôi vô cùng xúc động nhớ lại những kỷ niệm sau lần gặp gỡ bất đắc dĩ ấy. 

    Như vậy cảm hứng chủ yếu tác phẩm khai thác xoay quanh cách ứng xử của con người với nhau trong một tình huống đặc biệt, thái độ của con người trước những khó khăn, trắc trở. Hai người tuy trước đó là kẻ địch nhưng vì một tình huống bất ngờ họ buộc phải dựa vào nhau để tìm sự sống. Thông qua đề tài, nội dung đó tác phẩm Cây diêm cuối cùng đã ca ngợi tình yêu thương, sự bác ái của con người trước hoàn cảnh khó khăn. Vì sự sống con người có thể gạt bỏ mọi hiềm khích, oán thù trước đó để hướng tới một mục tiêu chung, lý tưởng chung. Phải đặt trong hoàn cảnh khó khăn, bất đắc dĩ, phải đứng trước cái chết con người mới sẵn sàng buông bỏ những hiềm khích trước đó. Cái chết của người bạn đồng hành với tôi chính là lời tố cáo đanh thép tội ác của chiến tranh. Xã hội sẽ thật tốt đẹp đến mấy nếu không có chiến tranh. Như vậy tác phẩm này còn gián tiếp tố cáo chiến tranh, mong muốn về một thế giới hoà bình, tự do, bác ái, không còn chiến tranh.

    Truyện ngắn được xây dựng theo một kết cấu đồng hiện giữa quá khứ và hiện tại. Quá khứ chính là những kỷ niệm được nhân vật tôi - một người lính kể lại. Tôi đã kể lại những ngày tháng chiến đấu gian khổ trên đỉnh Hy Mã Lạp Sơn, rồi gặp kẻ địch, vượt qua những khó khăn, sống chết trên đỉnh núi và sống sót trở về. Sau đó là những kỷ niệm về hiện tại, khi tôi đã trở về với cuộc sống bình thường, chợt nhớ lại những ngày đã qua, quay trở lại chiến trường xưa, làm tấm bia mộ để tưởng nhớ người bạn đồng hành bất đắc dĩ. Với kết cấu truyện theo kiểu đồng hiện giữa quá khứ và hiện tại khiến câu chuyện có chiều sâu và giúp người đọc hiểu được sâu sắc hơn về số phận, cuộc đời của nhân vật. Việc kể chuyện theo ngôi thứ nhất xưng tôi là một người lính giúp câu chuyện trở nên chân thật, hơn. Người đọc đi theo những cảm nhận của tôi, dễ dàng đồng cảm với những chia sẻ và những kỷ niệm của nhân vật.

    Cách kể chuyện cũng rất kịch tính, thu hút, gợi được sự quan tâm, tò mò của người đọc. Những chi tiết về sự lo lắng của nhân vật tôi khi liên tiếp quẹt diêm nhưng que diêm không cháy, người bạn đồng hành liên tục dí súng vào đầu, cái ngã bất ngờ của kẻ địch trên vũng máu, cái chết của kẻ địch… Tất cả đều là những chi tiết bất ngờ, kịch tính và gây ám ảnh ở người đọc. Chúng ta có cảm tưởng nhà văn đã sống cùng nhân vật, thấu hiểu và cảm nhận được những suy nghĩ của nhân vật. Nhân vật cũng hiện lên rất chân thực, đậm nét và có dấu ấn riêng.

    Cây diêm cuối cùng là một truyện ngắn với đề tài về lịch sử, thế nhưng những vấn đề tác phẩm đặt ra lại rất thời sự. Xoay quanh cuộc đấu trí gam go của hai nhân vật trên đỉnh núi tuyết, tác phẩm đã ca ngợi vẻ đẹp của tình người. Qua đó cũng nhắc nhở con người cần biết gạt bỏ tất cả những tư thù để hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.

-----------------------------------------

Như vậy Toploigiai đã trình bày xong bài văn mẫu Phân tích bài Cây diêm cuối cùng Ngữ văn 11 Kết nối tri thức. Hy vọng sẽ giúp ích các em trong quá trình làm bài. Chúc các em học tốt môn Văn!