Nhận diện nhân vật trữ tình được thể hiện qua các từ ngữ và hình ảnh trong hai câu thơ 5-6 (Bài thơ Thu hứng)

Câu hỏi: Nhận diện nhân vật trữ tình được thể hiện qua các từ ngữ và hình ảnh trong hai câu thơ 5-6 (Bài thơ Thu hứng)

Trả lời

Nhận diện: Nhân vật trữ tình được thể hiện qua các hình ảnh ẩn dụ. Hình ảnh khóm cúc nở hoa đã hai lần nhưng đẫm nước mắt. Nước mắt của chủ thể trữ tình khi nhìn thấy khóm cúc nở hoa hay khóm cúc nở hoa bằng nước mắt? Hình ảnh ẩn dụ thứ hai là con thuyền lẻ loi nhớ về vườn cũ. Nhân vật trữ tình trong bài thơ mang nỗi buồn sâu thẳm, nhớ về quê hương. Sự cô đơn, lẻ loi bao trùm lấy cảm xúc nhân vật trữ tình khiến người đọc không khỏi đồng cảm, xót xa.

>>> Xem trọn bộ: Bài Thu hứng SGK 10 trang 47, 48, 49 - Văn Kết nối tri thức

Tìm hiểu nhân vật trữ tình là gì?

Nhân vật trữ tình là hình tượng nhà thơ trong thơ trữ tình, phương thức bộc lộ ý thức tác giả. Nhân vật trữ tình là con người “đồng dạng” của tác giả – nhà thơ hiện ra từ văn bản của kết cấu trữ tình (một chùm thơ, toàn bộ trường ca hay toàn bộ sáng tác thơ) như một con người có đường nét hay một vai sống động có số phận cá nhân xác định hay có thế giới nội tâm cụ thể, đôi khi có cả nét vẽ chân dung (mặc dù không bao giờ đạt tới đặc điểm của một nhân vật như trong tác phẩm tự sự hay kịch).

Hiện có những tranh cãi về khái niệm nhân vật trữ tình. Thông thường, người ta xem nhân vật trữ tình là hình tượng khái quát như một tính cách văn học được xây dựng trên cơ sở lấy các sự thật của tiểu sử tác giả làm nguyên mẫu. Đó là một “cái tôi” đã được sáng tạo ra. Ý kiến khác nhấn mạnh rằng cùng với hình tượng ấy, nhà thơ cũng thổ lộ tình cảm thật chân thành của mình trong những tình huống trữ tình, và người đọc không lầm khi tin những tình cảm ấy là thật. Tuy vậy, không được đồng nhất giản đơn nhân vật trữ tĩnh với tác giả, bởi trong thơ trữ tình nhà thơ xuất hiện như “người đại diện cho xã hội, thời đại và nhân loại” (Bê-lin-xki), nhà thơ đã tự nâng mình lên trên đời thường cá biệt.