Tác phẩm trữ tình là gì?

Lời giải và đáp án chính xác nhất cho câu hỏi trắc nghiệm: “Tác phẩm trữ tình là gì?” kèm kiến thức tham khảo là tài liệu trắc nghiệm môn Ngữ Văn 7 hay và hữu ích do Top lời giải tổng hợp và biên soạn dành cho các bạn học sinh ôn luyện tốt hơn.

Trắc nghiệm: Tác phẩm trữ tình là gì?

A. Những văn bản viết bằng thơ

B. Những tác phẩm kế lại một câu chuyện cảm động

C. Thơ và tùy bút

D. Những văn bản thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả

Trả lời:

Đáp án đúng: D. Những văn bản thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả

Kiến thức tham khảo về Tác phẩm trữ tình

1. Trữ tình là gì?

- Trữ tình là một trong phương thức thể hiện đời sống bên cạnh tự sự, kịch, kí và chính luận làm cơ sở cho một loại tác phẩm văn học. Nếu tự sự thể hiện tư tưởng tình cảm của nhà văn bằng cách tái hiện một cách khách quan các hiện tượng đời sống, thì trữ tình lại phản ánh đời sống bằng bộc lộ trực tiếp ý thức của con người, nghĩa là con người tự cảm thấy mình qua những ấn tượng, ý nghĩ, cảm xúc chủ quan của mình đối với thế giới và nhân sinh.

- Trữ tình là loại hình đi vào phương diện tình cảm, vào thế giới bên trong tâm hồn con người, “phản ánh đời sống bằng cách bộc lộ trực tiếp ý thức của con người, nghĩa là con người tự cảm thấy mình qua những ấn tượng, ý nghĩ, cảm xúc chủ quan của mình đối với thế giới và nhân sinh.

- Trữ tình miêu tả và biểu hiện thế giới chủ quan của con người với những cảm xúc, tâm trạng và ý nghĩ trực tiếp. Trong thơ ca trữ tình, ta không bắt gặp những sự kiện đời sống và con người hoàn chỉnh, mà chỉ bắt gặp tâm hồn người với mọi cung bậc cảm xúc.

- Yếu tố tâm trạng, tâm lí được tập trung thể hiện sâu sắc trong những tác phẩm thuộc loại hình trữ tình. Các nội dung, các vấn đề xã hội chủ yếu được tái hiện thông qua những cung bậc cảm xúc đa dạng trong nội tâm nhân vật trữ tình và hình tượng nhân vật trong tác phẩm trữ tình.

2. Thơ trữ tình

- Thơ trữ tình (tiếng Pháp: poésie lyrique) là thuật ngữ dùng chỉ chung các thể thơ thuộc loại trữ tình trong đó, những cảm xúc và suy tư của nhà thơ hoặc của nhân vật trữ tình trước các hiện tượng đời sống được thể hiện một cách trực tiếp. Tính chất cá thể hóa của cảm nghĩ và tính chất chủ quan hóa của sự thể hiện là những dấu hiệu tiêu biểu của thơ trữ tình.

- Là tiếng hát của tâm hồn, thơ trữ tình có khả năng thể hiện những biểu hiện phức tạp của thế giới nội tâm, từ các cung bậc của tình cảm cho tới những chính kiến, những tư tưởng triết học.

- Thuật ngữ thơ trữ tình được sử dụng nhằm phân biệt với thơ tự sự thuộc loại tự sự.

- Tuỳ theo truyền thống văn học cụ thể, người ta có thể phân loại thơ trữ tình theo nhiều cách khác nhau. Trước đây, trong văn học châu Âu, người ta thường dựa vào cảm hứng chủ dạo mà chia thơ trữ tình thành bi ca, tụng ca, thơ trào phúng. Ngày nay, người ta dựa vào đối tượng đã tạo nên cảm xúc của nhà thơ hoặc nhân vật trữ tình để phân chia thành thơ trữ tình tâm tình, thơ trữ tình phong cảnh, thơ trữ tình thế sự, thơ trữ tình công dân.

- Các cách phân loại như trên đều hết sức tương đối, nhiều khi xen lẫn và biến dạng. Nhưng dầu sao, sự phân loại cũng giúp ta có thuận lợi hơn trong việc tìm hiểu cảm hứng chủ đạo, truyền thống nghệ thuật của bài thơ và khuynh hướng của nhà thơ.

3. Nhân vật trữ tình trong các tác phẩm trữ tình

- Nhân vật trữ tình chính là chủ thể trữ tình, người tự phát ngôn, tự miêu tả, tự bộc lộ. Nhân vật trữ tình thường là tác giả. Nhân vật trữ tình là người trực tiếp thổ lộ những cảm xúc và suy nghĩ trong tác phẩm trữ tình. Đọc bài thơ, ta bắt gặp những chân dung tinh thần của con người từng dân tộc, từng thời đại.

- Trong tác phẩm trữ tình cái tôi trữ tình giữ một vị trí đặc biệt quan trọng, vì nó là nguồn trực tiếp duy nhất của nội dung tác phẩm, cái tôi trữ tình thường xuất hiện dưới dạng nhân vật trữ tình. Nhân vật trữ tình là người trực tiếp thổ lộ những suy nghĩ và cảm xúc trong bài thơ. Nhân vật trữ tình không có diện mạo, tiểu sử, hành động, lời nói, quan hệ cụ thể nhưng được thể hiện qua giọng điệu, cảm xúc, cách cảm, cách nghĩ.

- Khi nói đến nhân vật trữ tình cũng cần phân biệt nhân vật trữ tình với nhân vật trong tác phẩm trữ tình. Nhân vật trong tác phẩm trữ tình là đối tượng để nhà thơ suy tư, cảm xúc, suy nghĩ của mình, là nguyên nhân trực tiếp khêu gợi nguồn cảm hứng cho tác giả, gửi gắm tâm sự, cảm xúc, suy nghĩ,… của mình, là nguyên nhân trực tiếp khêu gợi nguồn cảm hứng cho tác giả.

- Khi đọc một bài thơ, trước mắt chúng ta không chỉ xuất hiện những cảnh thiên nhiên, sinh hoạt, những con người mà còn một hình tượng của một ai đó đang ngắm nhìn, rung động, suy tư về chúng, về cuộc sống nói chung. Hình tượng ấy chính là nhân vật trữ tình. Đó là tâm hồn, nỗi niềm, tấm lòng,… mà người đọc cảm nhận được qua tác phẩm thơ ca.

- Nhân vật trữ tình còn là người đại diện cho một lớp người, một giai cấp, một đân tộc để phát biểu. Lời lẽ riêng tư và ý nghĩa chung thường hòa nhập trong những lời nhân vật trữ tình. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp nhân vật trữ tình không phải là hiện thân của tác giả. Do tính chất tiêu biểu, khái quát của nhân vật trữ tình nên nhà thơ có thể tưởng tượng, hóa thân vào đối tượng để xây dựng nhân vật trữ tình theo quy luật điển hình hóa trong sáng tạo nghệ thuật. Có thể coi đây là những nhân vật trữ tình nhập vai.