Phân tích Cõi lá (ngắn gọn)

Với bút pháp nghệ thuật tài hoa, độc đáo cùng những màu sắc khác lạ qua việc khắc họa hình ảnh đời sống sinh hoạt của người dân Thủ đô chính là một trong những điểm nổi bật nhất trong hầu hết các tác phẩm của họa sĩ Đỗ Phấn. Những mẩu chuyện nhỏ về cảnh vật, về con người và nét văn hóa của riêng Hà Nội đã được Đỗ Phấn thủ thỉ nhẹ nhàng qua từng trang viết. Ông luôn thể hiện một tình yêu thương, nhớ nhung về vẻ đẹp của mảnh đất Hà Nội ngày xa xưa, điều đó đã được thể hiện rất rõ qua bài Phân tích Cõi lá.

Dàn ý Phân tích Cõi Lá

I. Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác phẩm, tác giả

II. Thân bài

- Tác giả Đỗ Phấn

+ Ông sinh năm 1956 tại Hà Nội

+ Bằng bút pháp nghệ thuật tài hoa, độc đáo cùng những màu sắc khác lạ qua việc khắc họa hình ảnh đời sống sinh hoạt của người dân Thủ đô.

- Tác phẩm Cõi lá: Nhà văn đã bằng tình yêu thương của mình, mà khắc họa nên vẻ đẹp của mùa xuân nơi mảnh đất Thủ đô, thật thơ mộng, thật dịu dàng, khiến cho bao trái tim bạn đọc phải xao xuyến về Hà Nội thương

- Tổng kết giá trị nội dung, giá trị của tác phẩm
- Nhận xét tình cảm của nhà thơ dành cho mảnh đất Hà Nội

III. Kết bài

Cảm nghĩ của bản thân về tác phẩm “Cõi lá”

Phân tích Cõi Lá - Mẫu 1

Một trang văn nhẹ nhàng, đầy chất thơ; một giọng văn trữ tình đằm thắm đầy mơ mộng và một Hà Nội đẹp mơ màng hiện lên qua Cõi lá. Hãy cùng phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn để khám phá những vẻ đẹp đầy chất thơ của tác phẩm này nhé.
Đỗ Phấn sinh năm 1956 quê ở Hà Nội. Ông là một cây bút sung sức, viết văn từ thời còn phổ thông, sáng tác ở nhiều mảng và hầu hết đều rất thành công. Cõi lá là một tùy bút nhẹ nhàng, trong sáng viết về Hà Nội, mảnh đất kinh kỳ văn hiến, nơi chứa đựng biết bao kỉ niệm tuổi thơ của Đỗ Phấn. Đến với Cõi lá người đọc sẽ bàng hoàng, xúc động trước vẻ đẹp mơ màng của Hà Nội qua mùa lá rụng.
Văn bản mở đầu bằng dấu hiệu thiên nhiên của Hà Nội lúc giao mùa. Khung cảnh mùa xuân hiện lên thật tươi đẹp, ấm áp “Bẽ bàng mùa xuân đến muộn. Cái nắng đã chao chát trên những lộc non báo hiệu mùa hè. Oà thức cùng với xôn xao lá cành.” Động từ oà thức cho thấy sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên, đất trời và vạn vật. Dưới những biến chuyển của thời gian những lộc non, cành biếc cũng muốn cựa quậy, vươn mình để đón nắng sớm. Nhà văn cũng vô cùng ngạc nhiên thú vị khi tác giả bất ngờ nhận ra sự thay đổi của thiên nhiên lúc giao mùa.
Cũng từ lúc ấy thiên nhiên bắt đầu có sự thay đổi rõ rệt “chín cây bồ đề làm thành một khoảng trời trong veo, những chiếc lá non đu đưa trong gió” Nhờ ngôn ngữ giàu tính tạo hình nhà văn đã vẽ lên một khung cảnh thiên nhiên thật ngọt ngào, tươi vui. Dưới khung cảnh thiên nhiên ấy, lòng người cũng rộn ràng, rộng mở “Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá”. Phép so sánh gợi lên sự đổi thay của lòng người khi mùa xuân đến, thiên nhiên đã mang đến những điều thật tích cực, giúp cuộc sống của con người thêm ý nghĩa.
Cõi lá không chỉ ấn tượng với những người ở nơi đây mà còn là niềm mong nhớ của những người xa quê. Cô em gái của nhà văn đã xa nhà hai chục năm có lẻ ấy thế mà mỗi lần gọi điện về lại phải hỏi xem Hồ Gươm mùa này lá đã rụng hay chưa? Có lẽ với những người đi xa mùa lá rụng của Hà Nội là một mùa chẳng thể phai mờ trong ký ức.
Trong Cõi lá Đỗ Phấn đặc biệt ấn tượng với những cây xà cừ. Cây xà cừ vừa là biểu tượng chỉ sự cường tráng và đồng thời cũng là biểu hiện của sự yếu đuối. Dưới cái nhìn của Đỗ Phấn cây xà cừ giống như một người đàn bà phổng phao nhạt hoét nhưng lại có ưu điểm về kích thước. Thân hình cường tráng đến thế ấy vậy mà lại vô cùng mỏng manh yếu đuối trước một heo may đến sớm. Sự khó khăn trong việc nên giữ hay chặt cây xà cừ khiến nhà văn phải băn khoăn tự hỏi về giá trị của nó. Đỗ Phấn cũng không ngần ngại bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình trước vẻ đẹp của cây xà cừ trong những khoảnh khắc của mùa thu khi mà “lá xanh chen lẫn lá vàng làm nên một mùa thu quyến rũ từng bước chân người”. Có thể nói dưới cảm nhận của Đỗ Phấn thiên nhiên, vạn vật không còn là những vật vô tri vô giác mà còn mang dáng dấp, hơi thở của con người. Nhà văn đã thật sự hiểu được tiếng nói, âm thanh của thiên nhiên để lắng nghe và cảm nhận một cách trọn vẹn nhất.
Xuyên suốt Cõi lá là một giọng văn mượt mà, nhẹ nhàng và giàu chất thơ. Giọng văn trữ tình kết hợp với nghị luận đã lột tả được vẻ đẹp của thiên nhiên và con người dưới các cảm nhận, đánh giá của nhà văn. Có một mối liên hệ thật kì diệu giữa cây, lá và con người. Lá rụng, cây rung và lòng người như hoà theo với lá. Con người cảm nhận và lắng nghe được trọn vẹn mọi nét biến chuyển thật tự nhiên của cây lá và đất trời.
Cõi lá đã vẽ lên một Hà Nội đẹp đến nao lòng mùa lá rụng. Qua tản văn của Đỗ Phấn mỗi chúng ta lại càng thêm yêu mến và gắn bó hơn với Hà Nội, mảnh đất văn hóa, linh thiêng.

Phân tích Cõi Lá - Mẫu 2

Nhà văn Lê Minh Khuê đã từng chia sẻ rằng : “Tha thiết yêu Hà Nội, Đỗ Phấn chỉ viết về cái đẹp Hà Nội xưa, ông vẽ ra những cái đẹp để chúng ta thêm yêu mà giữ lại những nét đẹp ấy”. Thật vây, trong hầu hết các tác phẩm của mình, từ tản văn, tiểu thuyết, truyện ngắn,.. Đỗ Phấn luôn thể hiện một tình yêu thương, nhớ nhung về vẻ đẹp của mảnh đất Hà Nội ngày xa xưa. Điều đó đã được thể hiện rất rõ qua tác phẩm “Cõi lá”, qua đây nhà văn đã bằng tình yêu thương của mình, mà khắc họa nên vẻ đẹp của mùa xuân nơi mảnh đất Thủ đô, thật thơ mộng, thật dịu dàng, khiến cho bao trái tim bạn đọc phải xao xuyến về Hà Nội thương.  

Đỗ Phấn đã không còn là một nghệ sĩ quá xa lạ với những người có niềm đam mê hội họa nghệ thuật và văn học ở nước ta. Ông sinh năm 1956 tại Hà Nội, ngay từ khi còn nhỏ, ông đã bắt đầu viết văn, nhưng sau lại theo học hội họa, và đã gây được tiếng vang lớn trong lòng độc giả. Đỗ Phấn từng tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội vào năm 1980, sau đó ông làm giảng viên giảng dạy môn mỹ thuật tại Khoa Kiến trúc Đại học Xây dựng Hà Nội từ trong 9 năm, từ năm 1980 đến năm 1989. Khoảng năm 2005, ông trở lại với sự nghiệp viết văn, những tản văn về Hà Nội của ông luôn được các bạn học ưa chuộng. Những bút pháp nghệ thuật tài hoa, độc đáo cùng những màu sắc khác lạ qua việc khắc họa hình ảnh đời sống sinh hoạt của người dân Thủ đô chính là một trong những điểm nổi bật nhất trong hầu hết các tác phẩm của họa sĩ Đỗ Phấn. Những mẩu chuyện nhỏ về cảnh vật, về con người và nét văn hóa của riêng Hà Nội đã được Đỗ Phấn thủ thỉ nhẹ nhàng qua từng trang viết. Tưởng như những chi tiết vụn vặt, nhỏ bé và cũ kỹ ấy sẽ chẳng có ý nghĩa gì, nhưng thực tế, đối với Đỗ Phấn từ cái vòi nước công cộng đến cửa hiệu giặt là hay cái chuyện phơi quần áo, , đèn đường, hay cái nồi đất, nước giải khát, bún đậu mắm tôm … đều có thể trở thành chủ đề, trở thành nguồn cảm hứng dạt dào giúp cho nhà văn viết nên những câu chuyện Hàn Nội thật đẹo, với biết bao cảm xúc lắng đọng qua từng trang giấy. Để Đỗ Phấn có thể thư thả mà tâm tình thủ thỉ với bạn đọc chuyện xưa tới chuyện nay, từ xa tới gần, từ hiện đại trở về quá khứ. Và những “lát cắt ký ức” ấy khi được nhìn một cách tổng thể, bao quát, rộng lớn lại khiến cho độc giả phải bất ngờ về một hình ảnh Hà Nội thời chưa xa, thật đẹp, thật điềm đạm và kín đáo biết bao.

Mở đầu tác phẩm, khung cảnh mùa xuân hiện lên, nhưng có vẻ xuân năm nay đến hơi chậm chăng?: “Bẽ bàng mùa xuân đến muộn. Khi cái nắng đã chao chát trên những lộc non báo hiệu mùa hè”. Mùa xuân tới khi những tia nắng đã soi rọi qua những mầm lộc non mới nhu. Lòng người ai cũng nao nức, rộn ràng và “Òa thức cùng với xôn xao lá cành”. Òa thức là một động từ được tác giả sử dụng khéo léo, gợi khung cảnh con người và thiên nhiên tỉnh dậy sau những ngày đông giá rét, chào đón một mùa xuân thật vui tươi và ấm áp. Trong tiết trời dịu mát ấy: “Những chiếc lá non đu đưa trong gió tưởng như có tiếng chuông chùa huyền hoặc vọng về từ cõi thanh cao u tịch, Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá, Nhiều người Hà Nội chẳng có việc gì cũng vòng xe qua đoạn phố đông mà chật chội, mà hỗn hào đi đứng này chỉ để ngắm nhìn một chút sắc lá ngọt ngào như mật chảy tháng giêng”. Không khí trong lành, cảnh vật vui tươi, con người rạng rỡ vui tươi, Hà Nội ơi! Hà Nội thật đẹp biết bao, làm cho ai đi xa cũng phải nhớ về. Trong khoảnh khắc tiết trời dịu ngọt ấy, tác giả nhớ về người em gái đi xa: “Cô em gái của tôi sống xa Tổ quốc đã hai chục năm có lẻ. Mỗi lần gọi điện về nó lại hỏi con đường ven Hồ Gươm mùa này lá đã rụng? Lạ thế! Mùa nào cũng hỏi như vậy” . Không chỉ cảnh vật, con người, mà những cây cổ thụ đã ở mảnh đất ấy hàng nghìn năm, chứng kiến bao nhiêu là điều đổi thay cũng khiến cho người ta nhớ về. Chúng cứ mãi ở đấy, đến mùa thì lại thay lá, những khoảnh khắc ấy tuy đơn sơ, nhưng lại khiến cho bao người con Hà Nội nơi xa quê phải nhớ về. Thèm lắm cảm giác được nhìn sự đổi thay của từng chiếc lá, từng hàng cây, ước chỉ nhỏ nhoi vậy thôi, nhưng biết bao giờ mới thực hiện được. Vài người đã nhận xét rằng, dường như những cây cổ thụ Hà Nội chẳng ưu ái con người lắm. Bằng chứng rất rõ ràng, in hằn lên cả thân cây “Những thân cây u sần mấu cục đầy thương tích do con người gây nên?” Nhưng đối với tác giả điều đó chẳng có gì là bất ngờ cả, bởi chúng đã cùng người Hà Nội trải qua bao nhiêu gian khó, nếu “Những gốc sấu già Hà Nội lại nhẵn nhụi như những cây chò chỉ trên đường Hùng Vương?” Thì mới là một điều kì tích. Lang thang trên con đường vào mùa xuân ấy, tác giả cảm thấy gương mặt ai cũng vui mừng, phấn khởi đặc biệt là trẻ lại, hay phải chăng tác giả đang cảm thấy bản thân như vậy?: “Hay tự nhận rằng mình như thế?” Chính nhà văn cũng rất thắc mắc điều đó.

Đỗ Phấn- người con nặng tình với mảnh đất Hà Nội. Với bao tình cảm yêu thương và gắn bó, ông đã giữ gìn để rồi viết nên từng trang giấy. “Cõi lá” đã thể hiện rất rõ tình cảm của tác giả dành cho Hà Nội, đồng thời cũng để lại cho độc giả biết bao cảm xúc và niềm xao xuyến về một mảnh đất để thương để nhớ.

Sơ đồ tư duy phân tích Cõi lá 

-----------------------

Trên đây, Toploigiai đã cung cấp cho các bạn bài dàn ý và bài văn mẫu Phân tích Cõi lá. Hi vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình học tập. Chúc các bạn đạt kết quả tốt trong các kì thi sắp tới.