Đọc hiểu bài Cuốc kêu cảm hứng hay nhất

Đọc bài thơ: Cuốc kêu cảm hứng (Nguyễn Khuyến)

 Khắc khoải đưa sầu giọng lửng lơ, 

Ấy hồn Thục đế* thác bao giờ

 Năm canh máu chảy đêm hè vằng, 

Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ, 

Có phải tiếc xuân mà đứng gọi, 

Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ. 

Thâu đêm ròng rã kêu ai đó, 

Giục khách giang hồ dạ ngẫn ngơ. 

(Thơ Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, 2016, tr. 28) 

Thực hiện các yêu cầu sau: 

Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? 

Câu 2. Chỉ ra 03 từ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ.

Câu 3. Nếu hiệu quả của phép đối được sử dụng trong hai câu thơ: Năm canh máu chảy đêm hè vẫng, Sáu khắc hồn tan bóng nguyệt mờ 

Câu 4. Tâm sự của tác giả trong hai câu thơ: Có phải tiếc xuân mà đứng gọi/ Hay là nhớ nước vẫn nằm mơ gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? 

Câu 5. chỉ ra phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu đạt

Lời giải

Câu 1: Thể thơ thất ngôn bát cú

Câu 2: Ba từ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ: khắc khoải, sầu, ngẩn ngơ

Câu 3: Hai câu thơ có sử dụng phép đối đã góp phần diễn tả không gian và thời gian mang đầy tính nghệ thuật khi tác giả cảm nhận tiếng cuốc kêu. Người đọc dường như cảm nhận được nỗi đau như máu chảy tương ứng với nỗi buồn như nát ruột hồn tan. Cùng với đó, những từ "năm canh, sáu khắc" đối xứng nhau giúp tạo nên cảm giác tiếng cuốc kêu triền miên suốt canh này sang khắc khác, ám ảnh vào thời gian. Hai hình ảnh đối nhau là "Đêm hè vắng” và "bóng nguyệt mờ" giúp diễn tả nỗi đau, nỗi buồn thấm đượm vào không gian, thời gian. Trước tiếng cuốc buồn thương, ám ảnh, không gian bóng trăng cũng phải mờ đi và không gian đêm hè cũng phải "vắng" đi.

Câu 4: Hai câu thơ đã diễn tả được nỗi lòng của chính Nguyễn Khuyến dành cho đất nước khi đêm đêm vẫn nằm mơ mà nhớ nước. Ông khắc khoải cho hồn cốt của đất nước. Nỗi buồn, khắc khoải đến bơ vơ, nhớ nước như thấm đượm vào từng câu chữ. Vì nhớ nước mà tâm trạng của nhà thơ hết tiếc rồi  lại nhớ, hết đứng rồi lại nằm, hết gọi rồi lại mơ. Đó là trạng thái bồn chồn, đau xót của một con người yêu nước, chính trực.

Câu 5: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Các phương thức biểu đạt: miêu tả, biểu cảm, tự sự.