3 thành ngữ có từ "chơi"

Câu trả lời chính xác nhất: 3 thành ngữ có từ “chơi” là:

+ Ở chọn nơi chơi chọn bạn

+ Chơi dao có ngày đứt tay

+ Ăn có thời, chơi có giờ

Thành ngữ là những câu nói ngắn gọn, súc tích, có vần, có điệu, dễ nhớ, trong đó chứa đựng những bài học sâu sắc về con người và xã hội. Để có thể hiểu rõ hơn về câu hỏi “3 thành ngữ có từ “chơi””, Toploigiai đã mang đến bài mở rộng sau đấy, mời các bạn cùng tham khảo.

1. Thành ngữ là gì?

Thành ngữ là những cụm từ được sử dụng để chỉ một ý cố định. Chúng không tạo thành một câu có có ngữ pháp hoàn chỉnh. Vì vậy mà ngôn ngữ của chúng không thể thay thế hay sửa đổi. Nói cách khác, thành ngữ ở đây chính là tập hợp từ không đổi. Chúng cũng không thể giải thích đơn giản qua nghĩa của các từ tạo nên chúng.

Trong câu chúng hoạt động khá riêng biệt và thường mang một ý nghĩa sâu sa. Bạn cần phải hiểu và phân tích một cách kỹ càng mới có thể giải thích được. Chẳng hạn như: “Lên thác xuống ghềnh” hay “Nhanh như chớp”,…

>>> Tham khảo: Thành ngữ nói về tính trung thực

2. Cấu tạo của thành ngữ

Có các cách phân loại cấu tạo thành ngữ như sau:

- Dựa vào số lượng thành tố trong thành ngữ:

+ Thành ngữ kết cấu ba tiếng: Ác như hùm, bụng bảo dạ, bé hạt tiêu…

Trong trường hợp này có câu hình thức là tổ hợp ba tiếng một, nhưng về mặt kết cấu, đó chỉ là sự kết hợp của một từ đơn và một từ ghép, như: Bé hạt tiêu, có máu mặt, chết nhăn răng…; kiểu có ba từ đơn, kết cấu giống như cụm từ: Bạn nối khố, cá cắn câu…

+ Thành ngữ kết cấu bốn từ đơn hay hai từ ghép liên hợp theo kiểu nối tiếp hay xen kẽ. Đây là kiểu phổ biến nhất của thành ngữ tiếng Việt: Bán vợ đợ con, bảng vàng bia đá, phong ba bão táp, ăn to nói lớn, ác giả ác báo, …

Trong đó các tác giả chia ra các kiểu:

- Kiểu thành ngữ có láy ghép: Ăn bớt ăn xén, chết mê chết mệt, chúi đầu, chúi mũi…

- Kiểu thành ngữ tổ hợp của hai từ ghép: Nhắm mắt xuôi tay, nhà tranh

vách đất, ăn bờ ở bụi, bàn mưu tính kế…

+ Thành ngữ kết cấu năm hay sáu tiếng: Trẻ không tha già không thương, treo đầu dê bán thịt chó…

Một số thành ngữ có kiểu kết cấu từ bảy, tám, mười tiếng. Nó có thể hai hay ba ngữ đoạn, hai hay ba mệnh đề liên hợp tạo thành một tổ hợp kiểu ngữ cú dài cố định, như: Vênh váo như bố vợ phải đâm, vén tay áo xô đốt nhà táng giày .v.v…

=> Như vậy, dựa vào số lượng thành tố trong thành ngữ để phân loại thành ngữ là chỉ dựa vào hình thức, không phản ánh được tính chất quan hệ và đặc điểm bên trong của chúng.

- Dựa vào kết cấu ngữ pháp:

+ Câu có kết cấu Chủ ngữ – Vị ngữ + trạng ngữ hoặc tân ngữ: Nước đổ đầu vịt, Chuột sa chĩnh gạo…

+ Câu có kết cấu Chủ ngữ – Vị ngữ, Vị ngữ – Chủ ngữ: Vườn không nhà trống, mẹ tròn con vuông…

3. Đặc điểm và tác dụng của thành ngữ

- Đặc điểm của thành ngữ là có tính hình tượng, được xây dựng dựa trên những hình ảnh cụ thể. Chúng có tính khái quát và hàm súc cao. Được xây dựng từ các sự vật và sự việc. Thế nhưng nghĩa của chúng không dựa vào những từ đã tạo nên. Thành ngữ mang một ý nghĩa rộng hơn, khái quát hơn và thể hiện được sắc thái biểu cảm.

- Vì thành ngữ mang đậm sắc thái biểu cảm nên dễ dàng bày tỏ, bộc lộ được tâm tư, tình cảm của người nói, người viết đối với điều được nhắc tới.

4. Ba thành ngữ có từ “chơi”

3 thành ngữ có từ “chơi” là:

- Ở chọn nơi chơi chọn bạn

+ Câu tục ngữ này được chia làm hai vế. Thứ nhất là “Ở chọn nơi”, ông bà ta có câu “an cư lạc nghiệp”. Nghĩa là có một chỗ ở ổn định thì mới có thể lo làm ăn và phát triển sự nghiệp được. Việc “Ở chọn nơi” cũng tương tự như thế, chọn cho mình một nơi ở tốt là điều cần thiết và quan trọng đối với mỗi người. Không có chỗ ở thì làm sao lo đến những chuyện khác được.

+ Vế thứ hai của câu này là “Chơi chọn bạn”. Bạn bè là mối quan hệ gần như cần có trong cuộc sống hàng ngày. Thật ra, có bạn bè rất tốt. Họ là người cùng ta chia sẻ niềm vui lẫn nỗi buồn, cùng vượt qua những khó khăn, cùng chiến và cùng bại,… Bạn bè sẽ tô điểm thêm cho cuộc sống của bạn hương sắc và niềm vui. Nhưng lẽ dĩ nhiên ở đời, mọi thứ vốn thường không hoàn hảo. Có những người bạn thật sự là “bạn”, bạn tốt với mình và nghĩ cho mình. Còn trái lại, bạn xấu cũng nhiều vô kể. Họ vốn chỉ xem ta là người để lợi dụng và kiếm chác lợi ích nào đó, dẫn lối ta vào những thói hư tật xấu chẳng kịp quay đầu.

+ Vậy nên, “Ở chọn nơi, chơi chọn bạn” là một lời khuyên không hề dư thừa. Tất cả đều phải được chọn lựa một cách kỹ càng, một lần chọn sai có thể dẫn đến những hậu quả cực kì tai hại.

- Chơi dao có ngày đứt tay

 Có thể hiểu thành ngữ này theo những nghĩa sau:

+ Sử dụng người sắc sảo, nguy hiểm, phải thận trọng, kẻo bị phản bội, bị làm hại.

+ Có quan hệ với kẻ ác, kẻ xấu thì dễ bị hại: Đừng giao thiệp với hắn vì chơi dao có ngày đứt tay đấy.

+ Làm điều nguy hiểm thì ắt sẽ có ngày tự chuốc vạ vào thân; quan hệ, chơi bời với kẻ xấu thì có ngày chính kẻ đó sẽ làm hại mình.

- Ăn có thời, chơi có giờ

Thành ngữ này có nghĩa là phải biết cân bằng các hoạt động trong đời sống, tránh thái quá, bất cập

>>> Tham khảo: Câu thành ngữ: Giấy rách phải giữ lấy lề nói về đức tính nào?

5. Ví dụ về thành ngữ và tác dụng của thành ngữ

Ví dụ 1: Thành ngữ thường mang đậm một sắc thái biểu cảm. Vì vậy người viết dễ dàng bộc lộ được tình cảm tâm tư của mình. Trong “Thương vợ”, Tế Xương sử dụng khá nhiều thành ngữ trong đó. Chẳng hạn như:

“Lặn lội thân cò khi quãng vắng,

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Một duyên, hai nợ, âu đành phận,

Năm nắng, mười mưa, dám quản công”

Ở đây, Trần Tế Xương sử dụng thành ngữ “Lặn lội thân cò khi quãng vắng” để chỉ sự lam lũ, vất vả của người đàn bà trong cuộc đời ông. Tấm thân gầy gò “lặn lội”, lam lũ của người vợ chẳng khác nào tấm thân cò lặn lội kiếm ăn trong đêm khuya. Tác dụng của thành ngữ mà Tế Xương sử dụng ở đây là thể hiện tình cảm, nỗi xót xa trước sự vất vả, nhọc nhằn của người vợ. Từ đó ông càng yêu thương người phụ nữ của ông hơn.

Ví dụ 2: Lên thác xuống ghềnh: chỉ sự gian nam, vất vả, khó khăn, nguy hiển,…

Ví dụ 3: Nhanh như chớp: chỉ hành động mau lẹ, rất nhanh, chính xác,…

------------------------------------

Trên đây là bài tìm hiểu của Toploigiai về câu hỏi “3 thành ngữ có từ "chơi”. Hy vọng thông qua bài tìm hiểu trên, Toploigiai có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về câu hỏi. Chúc các bạn học tốt!