Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao

Tuyển chọn những bài văn hay Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao. Với những bài văn mẫu hay nhất dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn văn. Cùng tham khảo nhé! 

Dàn ý Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao

1. Mở bài

- Nam Cao là một trong những cây bút xuất sắc nhất của nền văn học hiện thực Việt Nam trước cách mạng tháng 8.

- Cùng với Đời Thừa, Chí Phèo thì Lão Hạc cũng là một trong những truyện ngắn tiêu biểu và xuất sắc nhất của Nam Cao ghi dấu ấn sáng rõ trong sự nghiệp sáng tác của ông, nội dung chính là tấn bi kịch của nhân vật Lão Hạc.

2. Thân bài

* Bi kịch làm cha:

- Là người cha nghèo khổ, vợ mất sớm, không có tiền cưới vợ cho con, con phẫn chí bỏ đi làm phu cao su biền biệt.

- Lão Hạc phải chịu cảnh thui thủi một mình.

- Thương con nên ở nhà cố gắng làm lụng dành dụm tiền cho con => Lao lực, vất vả nên sinh bệnh.

- Bệnh tật đã tiêu hao gần hết số tiền ông dành dụm được, mùa màng bị thiên tai tàn phá, ông lão lại thất nghiệp vì sức đã yếu không ai thuê.

- Vì sợ tiêu hết tiền của con trai thế nên Lão Hạc quyết định bán Cậu Vàng trong đau đớn, sau đó một thời gian thì tự tử chết, trước khi chết còn nhờ cậy ông giáo trông nom vườn tược và ma chay cho mình.

* Bi kịch làm người:

- Lão Hạc luôn tự dằn vặt bản thân sau việc bán Cậu Vàng, cho rằng bản thân là kẻ khốn nạn đi lừa cả con chó, và Cậu Vàng đang trách móc ông, điều đó khiến ông đau khổ vô cùng.

- Vì không muốn liên lụy hàng xóm nên bán chó góp vào số tiền 25 đồng ông còn gửi ông giáo sau này lo hậu sự, còn bản thân thì ăn khoai sắn lay lắt qua ngày cho đến khi chết => Bị cho là gàn dở, ngu ngốc.

- Chọn cách chết khủng khiếp => Bả chó không tốn tiền, là sự trừng phạt bản thân sau sự việc đã gây ra với Cậu Vàng.

3. Kết bài

- Cuộc đời Lão Hạc là những tấn bi kịch chất chồng, tất cả những nghèo khó, bệnh tật, đớn đau về cả thể xác lẫn tinh thần ông đều phải gánh lấy, mà chung quy lại ấy cũng là xuất phát từ tấm lòng của một người cha, của một con người quá đỗi lương thiện.

- Đọc Lão Hạc người ta thấy thấm thía và xót xa về một kiếp người khốn khổ, là đại diện cho những người nông dân ở chế độ cũ, cái nghèo, cái đói dồn ép họ đến đường cùng, hành hạ cả thể xác lẫn tinh thần khiến họ chọn cho mình cái chết để giải thoát.

Xem thêm: Dàn ý cảm nhận về nhân vật Lão Hạc

Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao - Bài mẫu 1

     Nam Cao là một trong những cây bút xuất sắc nhất của nền văn học hiện thực Việt Nam trước cách mạng tháng 8. Với quan điểm sáng tác "nghệ thuật vị nhân sinh" Nam Cao chọn viết về tài người nông dân và người tri thức trong xã hội cũ. Các tác phẩm của ông lúc nào cũng được đào sâu, tìm kỹ và phân tích thật cặn kẽ những tấn bi kịch về cuộc đời của nhân vật, đặc biệt là với biệt tài miêu tả nội tâm nhân vật xuất sắc các tác phẩm của ông lại càng trở nên sâu sắc và có giá trị hơn cả. Cùng với Đời Thừa, Chí Phèo thì Lão Hạc cũng là một trong những truyện ngắn tiêu biểu và xuất sắc nhất của Nam Cao ghi dấu ấn sáng rõ trong sự nghiệp sáng tác của ông. Với những bi kịch trong cuộc đời của nhân vật chính là Lão Hạc, sự nghèo đói, khổ cực đã dằn vặt ông già tội nghiệp cả về thể xác lẫn tinh thần, từ đó độc giả lại càng thấm thía về sự tàn khốc của chế độ cũ, của chiến tranh những năm đất nước chờ giải phóng.

     Lão Hạc vốn là một nông dân bình thường, cuộc sống dẫu nghèo khó thế nhưng chí ít ông cũng không đến mức thảm hại bởi ông là người chăm chỉ làm ăn, cần cù, lương thiện. Thế nhưng có lẽ số phận và cái chế độ xã hội nghiệt ngã đã đẩy cuộc đời của một ông lão già cả, tốt bụng ấy vào đường cùng, cuộc đời ông có hai cái bi kịch lớn nhất ấy là bi kịch làm cha và bi kịch làm người. Đọc những truyện ngắn của Nam Cao, người ta luôn có một nhận định chung rằng tất cả cách nhân vật chính đều lương thiện và chính cái lương thiện ấy đã khởi nguồn mọi bi kịch, dẫu là nghịch lý nhưng cuộc đời của người nông dân, của người trí thức nghèo trước cách mạng chính là như vậy, đau đớn và xót xa vô cùng.

     Trước hết nói về tấn bi kịch làm cha, nhà Lão Hạc là gia đình đơn thân, vợ lão mất sớm, chỉ còn mình lão với cậu con trai và một mảnh vườn nhỏ. Cậu con trai lớn lên, muốn cưới vợ nhưng khốn nỗi nhà gái thách cưới cao quá mà lão lại chẳng có tiền, chính cái nghèo đã trực tiếp khởi đầu mọi sự bất hạnh trong cuộc đời lão. Việc con trai lão bất đắc chí, buồn rầu vì không cưới được vợ quyết tâm bỏ quê đi làm phu trong đồn điền cao su cũng khiến lão đau đớn và bất lực không thôi. Lão thương con, chán chường bởi bản thân bất tài không lo nổi cho con 100 đồng cưới vợ, rồi con lão bỏ đi, lão thui thủi một mình trong nỗi cô đơn trống vắng của một ông lão già cả, đẵng đẵng chờ con hết kỳ đi phu trở về mà con vẫn cứ biền biệt nơi xa, thậm chí đến lúc chết ông cũng chẳng được nhìn con lần cuối! Tấm lòng của người cha thật đáng quý muôn phần, vợ lão mất sớm thế nên lão làm thay cả phần của vợ để yêu thương con trai, dẫu rằng chẳng bao giờ lão nói ra. Ở nhà lão thay con trông nom vườn tược, bòn được ở mảnh vườn ấy bao nhiêu lão cũng đem cất riêng cho con, còn phần ăn của mình lão lại đi làm thuê, làm mướn để kiếm lấy. Có lẽ rằng cái món tiền 100 đồng bạc cưới vợ đã ám ảnh và tình yêu thương con vô bờ bến đã thôi thúc lão phấn đấu và nỗ lực gấp đôi người khác vì con.

     Thế nhưng sự đời oái oăm, chắc vì lao lực quá độ mà lão lăn ra ốm một trận "2 tháng 18 ngày", bao nhiêu tiền tích cóp của ông lão tội nghiệp gần như đổ hết vào thuốc thang, và sau ấy lão yếu hơn hẳn không còn xốc vác được như trước nữa, đâm ra thất nghiệp chẳng ai mướn. Rồi mảnh vườn duy nhất cũng bị bão táp tàn phá, không thu được đồng nào, có thể nói hàng loạt bất hạnh và xui xẻo đang đổ ập lên đôi vai của một người nông dân lương thiện và yêu con sâu sắc khiến ông phải khổ sở chống chọi. Có thể nói rằng chính lòng thương con sâu sắc đã dựng lên một tấn bi kịch lớn cho cuộc đời Lão Hạc, trên nền cái bi kịch nghèo khó, cái đói rình rập cuối cùng lão quyết định bán con chó mà lão hằng yêu thương, rồi chết, chấm dứt cuộc đời mà lão cho là đã tàn tạ và vô dụng. Đối với lão sống mà không làm ra tiền, lại còn ăn và cả phần của con thì chi bằng chết đi để lại đất, để lại tiền cho con hưởng dụng là lựa chọn sáng suốt mà lão có thể làm được cho con. Người ta thấy thật xót xa và tội nghiệp cho một người cha, một kiếp làm người đau đớn, khổ cực của Lão Hạc, trước lúc chết vẫn lo lắng đâu vào đấy, nhờ ông giáo giữ đất hộ cho con, để không ai còn tơ tưởng đến nó nữa.

     Một tấn bi kịch khác của Lão Hạc ấy chính là bi kịch làm người, lão sống lương thiện, thậm chí bị người ta ghét vì lương thiện quá, con lão đi xa chỉ để lại 3 đồng bạc và một con chó vàng mà ông âu yếm gọi nó là Cậu Vàng. Con chó ấy đã bầu bạn cùng ông suốt gần 4 năm giời, xua đi nỗi trống vắng khi nhớ con trai, ông cưng chiều, yêu thương nó tựa như một đứa con cầu tự. Thế nhưng chính cái đói nghèo, khốn khó đã ép ông phải bán Cậu Vàng, mà có phải ông bán để lấy tiền ăn đâu, 5 đồng ấy góp với 25 đồng ông còn lại, là tiền ma chay của chính ông, ông không muốn liên lụy hàng xóm, hay ăn phạm vào mảnh vườn của con trai. Chính cái chu toàn và lương thiện của Lão Hạc đã giày vò ông những ngày cuối đời, từ trong cái hình ảnh "Mặt lão đột nhiên co rúm lại . Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão nghẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc..." khiến người đọc bị ám ảnh bởi một nỗi đau quặn thắt, đầy xót xa, tội nghiệp của lão. Đó là con chó mà lão hết lòng thương yêu, Lão Hạc trong sự lương thiện, đớn đau vô cùng đã tự chửi mình là "khốn nạn", cho rằng bản thân đã tệ hại đến mức đi lừa một con chó, lão cứ đinh ninh rằng Cậu Vàng đang trách lão, khiến lão day dứt không thôi. Lão Hạc sống lương thiện và đau đớn thế nhưng người ta vẫn trách ông là kẻ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, bỉ ổi, nghĩ mà xót xa. Rồi cảnh lão chết cũng khiến người ta bàng hoàng, chẳng hiểu sao lão lại chọn cái chết vật vã và đau đớn như vậy, một nắm bả chuột khiến lão quằn quại 2 giờ liền, đó là một cách kết thúc sinh mạng cực đoan và khủng khiếp vô cùng. Bởi con người thường sợ đau đớn và cái chết, chết trong đau đớn lại càng đáng sợ hơn cả, thế nhưng nghĩ thật kỹ thì người ta cũng hiểu tại sao Lão Hạc làm như vậy. Có lẽ vì bả chó không tốn tiền, cũng có lẽ ông đang tự trừng phạt bản thân sau tội lỗi mà mình đã gây ra cho Cậu Vàng chăng? Một con người lương thiện thế, đạo đức thế nhưng kết cục thật quá bi thương và tàn khốc.

     Cuộc đời Lão Hạc là những tấn bi kịch chất chồng, tất cả những nghèo khó, bệnh tật, đớn đau về cả thể xác lẫn tinh thần ông đều phải gánh lấy, mà chung quy lại ấy cũng là xuất phát từ tấm lòng của một người cha, của một con người quá đỗi lương thiện. Đọc Lão Hạc người ta thấy thấm thía và xót xa về một kiếp người khốn khổ, là đại diện cho số phận những người nông dân ở chế độ cũ, cái nghèo, cái đói dồn ép họ đến đường cùng, hành hạ cả về thể xác lẫn tinh thần buộc họ phải chọn cho mình cái chết để giải thoát.

Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao - Bài mẫu 2

     Nam Cao là nhà văn có sở trường viết về đề tài nông dân, nông thôn bởi nhà văn vốn có sự am hiểu, sự gắn bó thân thiết với cuộc sống của những người nông dân. Cũng có lẽ vì lẽ đó mà Nam Cao đã xây dựng quá mức thành công hình ảnh những người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, nó chân thực đến mức gây ám ảnh đối với độc giả. Và một trong những tác phẩm như thế, đó chính là truyện ngắn "Lão Hạc".

     Truyện ngắn "Lão Hạc" xoay quanh câu chuyện về cuộc đời và số phận đầy bất hạnh của nhân vật Lão Hạc. Nhà văn Nam Cao đã khắc họa nhân vật này với những bi kịch chất chồng. Theo dõi câu chuyện về cuộc đời của lão, độc giả không khỏi thương cảm, xót xa cho những bi kịch ấy. Trước hết, bi kịch đầu tiên của nhân vật này, đó chính là bi kịch của đói nghèo, thiếu thốn.

     Vợ Lão Hạc mất từ sớm, nhà chỉ còn có lão và một cậu con trai sống lương tựa vào nhau. Nhưng rồi, vì cuộc sống đói nghèo, gia đình không có tiền nên con trai lão không thể lấy được người con gái anh ta yêu trong làng, chứng kiến cảnh cô gái đi lấy chồng, vì quá tuyệt vọng, đau khổ mà con trai lão đã bỏ nhà, bỏ lão mà đi tỉnh mộ, xin vào làm công nhân đồn điền cao su.

     Như vậy, cuộc sống vốn neo người lại càng thêm trống trải, hoang vắng. Ở căn nhà rách nát của lão chỉ còn lại một mình lão và một con chó mà con trai lão để lại, được lão đặt tên là cậu Vàng. Cuộc sống cô đơn, khổ cực của lão chỉ còn lại con chó Vàng. Nhưng rồi lão cũng đổ bệnh, không làm ăn gì được nữa, cái ăn trong nhà cũng dần vơi cạn, lão đã phải ăn đến những thứ như: củ chuối luộc hay sung luộc chấm muối. Mà sức ăn của cậu Vàng rất khỏe, lão không còn đủ sức nuôi mình, nói gì đến cậu vàng. Trong cái đói khổ đã đẩy Lão Hạc vào một quyết định vô cùng khó khăn, đó là việc bán cậu Vàng.

     Con trai lão bỏ lão mà đi, cuộc sống lại chỉ có cậu Vàng bầu bạn, vì vậy có thể nói, cậu Vàng không đơn giản chỉ là một con chó được lão nuôi mà còn là một người bạn thân thiết, một người con, một người cháu mà lão hết lòng yêu quý. Vì vậy, khi không còn lựa chọn nào khác, lão mới phải suy nghĩ đến cách bán cậu Vàng. Nhưng, nếu theo dõi câu chuyện, ta có thể thấy quyết định này được lão đưa ra không dễ dàng chút nào, đã rất nhiều lần lão sang hỏi ý kiến của ông Giáo về việc bán cậu Vàng. Cuối cùng, khi đã bán cậu Vàng, Lão Hạc lại đau khổ vì day dứt, khổ tâm, lão ân hận đau khổ khi mình lại đi lừa một con chó, lão luôn bị giằng xé bởi ý nghĩ: "A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão lại đối xử với tôi như thế này?". Cuộc sống vốn đã đơn độc, nay cậu Vàng cũng không còn, ta có thể thấy Lão Hạc đã chìm sâu trong nỗi tuyệt vọng, trong bi kịch của chính bản thân mình.

     Bi kịch thứ hai của Lão Hạc mà ta có thể kể đến, đó chính là bi kịch nội tâm của lão, giữa một bên là chết đi để không tiêu thêm vào khoản tiền mà lão để dành cho cậu con trai, hoàn thành trách nhiệm của một người cha với người con của mình, và một bên là tiếp tục sống để đau khổ, để mà tiếp tục dằn vặt khi dùng tiền của con trai để nuôi sống mình. Có thể thấy, ngay sau khi bán cậu Vàng, chưa có một phút giây nào lão được thanh thản. Những suy nghĩ, những đấu tranh vẫn diễn ra tận sâu trong nội tâm của Lão Hạc.

     Nhưng dường như, đến cuối cùng, Lão cũng đã có những quyết định dứt khoát và có sự chuẩn bị chu toàn cho quyết định ấy. Lão đã chuẩn bị hậu sự cho chính mình. Lão đã gửi ông Giáo một khoản tiền mà lão đã để dành cho con trai, nhờ ông giáo coi trông khu vườn và căn nhà, để khi con trai lão về thì đưa cho anh ta. Ngoài ra, Lão Hạc cũng gửi ông Giáo một khoản tiền để nhờ hàng xóm lo việc hậu sự cho ông khi không may ông có mệnh hệ gì. Nghĩa là Lão hạc đã dự liệu trước mọi việc cho mình. Lão Hạc xin Binh Tư một ít bả chó, mà theo suy nghĩ của hắn ta, mục đích của Lão Hạc là để đánh bẫy chó của hàng xóm.

     Nhưng điều làm các nhân vật Binh Tư, ông giáo cũng như người đọc bất ngờ nhất, đó là liều bả chó mà Lão Hạc xin không phải dùng để đánh chó mà lão dùng cho mình. Hình ảnh Lão Hạc giãy đành đạch, miệng sùi bọt mép là một chi tiết gây ám ảnh mạnh mẽ đối với người đọc. Ám ảnh bởi cách thức dữ dội, đau đớn mà Lão Hạc chọn cho mình, ám ảnh bởi chính con người tốt đẹp bên trong lão. Lão Hạc không muốn sống tiếp để tiêu cạn số tiền để dành cho người con, cũng không muốn ngửa tay xin sự trợ giúp từ những người hàng xóm, càng không bán lương tâm của mình để làm những điều sai trái. Do vậy, hình ảnh Lão Hạc hiện lên với những phẩm chất đáng quý của con người Việt Nam: thương con, sống tình nghĩa, có đạo đức.

     Như vậy, thông qua hình ảnh của Lão hạc, người đọc có thể cảm nhận được tận cùng những bi kịch, những bất hạnh trong cuộc sống của người nông dân trong xã hội xưa, họ khổ vì đói nghèo, rồi từ cái đói, cái nghèo đã đẩy họ vào biết bao nhiêu bi kịch, bất hạnh, đắng cay của đời. Truyện ngắn cũng thể hiện sự cảm thông sâu sắc của nhà văn Nam Cao với số phận của những người nông dân.

Tham khảo: Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao

---/---

Như vậy là Top lời giải đã vừa cung cấp những gợi ý cơ bản cũng như một số bài văn mẫu hay Phân tích bi kịch của lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao để các em tham khảo và có thể tự viết được một bài văn mẫu hoàn chỉnh. Chúc các em học tốt môn Ngữ Văn !