Bài Chiếc lá đầu tiên SGK 10 trang 5, 6, 7 - Văn Chân trời sáng tạo

Hướng dẫn Soạn bài Chiếc lá đầu tiên SGK 10 trang 5, 6, 7 ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Chân trời sáng tạo Ngữ văn lớp 10 chi tiết. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất. 

Trả lời câu hỏi bài Chiếc lá đầu tiên trang 5, 6, 7

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 5, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Kỉ niệm nào về mái trường khiến bạn xúc động nhất? Hãy chia sẻ với các bạn về điều đó.

Lời giải:

Trong cuộc đời của mỗi người, có lẽ tuổi học trò là những kí ức đẹp đẽ và đáng nhớ nhất. Quãng thời gian học tập dưới mái trường luôn để lại những kỉ niệm xúc động và khó quên đối với chúng ta. Và với tôi, kỉ niệm khiến tôi xúc động nhất mỗi khi nhớ lại đó là ngày đầu tiên cắp sách tới trường vào lớp một. Tôi vẫn còn nhớ như in cảm giác hồi hộp, lo lắng và bỡ ngỡ khi bước qua cánh cổng trường. Tôi chỉ biết núp sau lựng mẹ và nhìn mọi thứ xung quanh hoàn toàn lạ lẫm như bước vào một thế giới khác vậy. Những cảm xúc ấy dường như được đẩy lên đỉnh điểm khi mẹ dắt tay đưa tôi vào lớp và đi ra ngoài. Tôi òa khóc lớn khiến cỗ chủ nhiệm phải bước xuống để dỗ dành. Song kỳ lạ thay, sự động viên, vỗ về của cô giáo và sự hòa đồng của các bạn mới đã làm tôi nhanh chóng quên đi cảm giác lo lắng, bỡ ngỡ đầu ấy. Ánh mắt trìu mến của mẹ từ cửa sổ dõi theo như truyền cho tôi động lực để tự tin và mạnh dạn hơn. Cho đến tận bây giờ, những cử chỉ, ánh mắt của mẹ và cô giáo, câu làm quen đầu tiên của những người bạn mới ngày hôm đó vẫn còn vẹn nguyên trong tôi, cảm giác mới chỉ như ngày hôm qua. Mỗi lần nhớ lại, tôi lại không khỏi bồi hồi, xúc động và tự nhủ: "À, thì ra mình từng là một đứa trẻ nhút nhát và có một kỉ niệm đẹp đến thế!".

Đọc văn bản

Câu 1 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Bạn hiểu thế nào về hai dòng thơ đầu?

Lời giải:

Hai dòng thơ đầu là dòng hồi tưởng của tác giải khi nhớ về quãng thời gian xưa với nhân vật “Em”. Hai câu thơ ấy như sự tiếc nuối, nỗi nhớ của tác giả về quá khứ tươi đẹp ngày ấy khi giờ đây “tất cả đã xa rồi”.

Câu 2 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Khổ thơ này gợi lên trong bạn cảm xúc gì về ngôi trường của mình?

Lời giải:

Khi đọc khổ thơ, những kỉ niệm về ngôi trường cũ chợt ùa về trong tôi. Cảm xúc bồi hồi, xao xuyến xen lẫn những tiếc nuối về một thời học sinh đã qua. Đó là những năm tháng học trò đầy hồn nhiên và vui tươi. Vẫn mãi còn đó những hình ảnh của thầy cô, bạn bè, lớp học, sân trường và bóng cây,... Quãng thời gian ấy thật vui tươi, hồn nhiên, trong sáng mà mỗi lần nhớ đến, con người ta lại dâng lên một niềm xúc cảm khó quên.

Câu 3 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Bạn hình dung thế nào về cảnh được miêu tả trong đoạn thơ này?

Lời giải:

Đoạn thơ khiến người đọc hình dung ra một lớp học vui nhộn - nơi có "một nàng Bạch Tuyết" dịu dàng như cô giáo và "những chủ lùn rất quấy" là những cô, cậu học trò tinh nghịch. Trên lớp học, ngoài những giờ học nghiêm túc thì không thể thiếu những lúc pha trò của học sinh, làm cho không khí lớp học luôn vui tươi với những tiếng cười sảng khoái, đầy trong sáng. Qua đoạn thơ của tác giả, câu: "Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò" càng trở nên đúng nghĩa.

Câu 4 (trang 6, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Bạn cảm nhận như thế nào về tình cảm của chủ thể trữ tình được thể hiện qua khổ thơ này?

Lời giải:

Đoạn thơ này như đang bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình cũng như của biết bao nhiêu thế hệ học sinh mỗi khi nhớ về kỉ niệm dưới mái trường. Đó là sự xúc động, xôn xao khi nhớ về “những chuyện năm nao, những chuyện năm nào”. Thời gian cứ thấm thoát dần qua, từ “mùa hoa mơ rồi đến mùa phượng cháy”, người học trò năm ấy vẫn giữ một thái độ trân quý đối với người thầy đã nuôi dưỡng tri thức, tâm hồn mình và mong rằng tóc thầy đừng bạn thêm nữa. Chỉ với bốn câu thơ ngắn nhưng dường như mọi tâm tư, tình cảm của chủ thể trữ tình đã được bộc bạch và làm sáng rõ.

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Theo bạn, các từ ngữ “một người” (dòng 8), “tôi” (dòng 16), “anh” (các dòng thơ khác) trong bài thơ có thể chỉ những ai? Cách sử dụng các từ ngữ nhân xưng như vậy có tác dụng gì?

Lời giải:

Từ "một người" (dòng 8) có thể chỉ tác giả hoặc một người học sinh nào đó.

- Từ "tôi" (dòng 16) có thể chỉ tác giả.

- Từ "anh" (các dòng thơ khác) có thể chỉ tác giả.

=> Cách sử dụng các từ ngữ nhân xưng như vậy có tác dụng tránh lặp từ và phù hợp với cách xưng hô với từng đối tượng mà tác giả muốn nhắn gửi trong bài thơ.

Câu 2 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Xác định các biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ 3, 4, 6 và nêu tác dụng của chúng.

Lời giải:

- Khổ 3: Điệp ngữ “muốn”, “bao nhiêu” nhấn mạnh cảm xúc mãnh liệt.

- Khổ 4:

+ Điệp từ “Nỗi nhớ” nhấn mạnh nỗi nhớ của tác giả, tạo nhịp điệu cho lời thơ.

+ Câu hỏi tu từ: “Bạn có nhớ trường, nhớ lớp, nhớ tên tôi” thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả với các bạn cũ.

- Khổ 6: Ẩn dụ “Mùa hoa mơ” và “mùa phượng cháy” lần lượt chỉ mùa xuân và mùa hạ, có tác dụng ám chỉ thời gian trôi nhanh và liên tục.

Câu 3 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng đối thoại ở khổ thơ 5.

Lời giải:

Việc sử dụng câu đối thoại ở khổ 5 nhằm nhấn mạnh nỗi nhớ nhung chi tiết, cụ thể của chủ thể trữ tình về mái trường cũ, những cuộc vui đùa của những cô cậu học trò. Từ đó, người đọc có thể hình dung ra một lớp học với không khí vui nhộn giữa cô và trò.

Câu 4 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh bộc lộ tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình. Từ đó, nêu cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Lời giải:

- Một số từ ngữ, hình ảnh bộ lộ tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình là: "mê say", " bâng khuâng", "nỗi nhớ", "xúc động", "xôn xao", "trán thầy",...

- Cả bài thơ là nỗi nhớ da diết, niềm khắc khoải của tác giả về một thời tuổi học trò tươi đẹp đã qua. Tác giả nhìn về quá khứ với những cảm xúc cũ, hình ảnh cũ ùa về và đọng lại sự tiếc nuối khi thời gian trôi đi nhanh. Bài thơ như một bản nhạc với những nốt trầm, khiến người đọc cảm thông và cùng sống trong những nỗi nhớ, kỉ niệm của tác giả.

Câu 5 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Bạn cảm nhận như thế nào về hình ảnh "chiếc lá buổi đầu tiên" ở cuối bài thơ?

Hình ảnh "chiếc lá buổi đầu tiên" ở cuối bài thơ là một hình ảnh mang tính tượng trưng. Đó là tình yêu đầu, là tuổi học trò, là quãng thời gian đẹp đẽ và cũng là một con người khác của tác giả - một người của thời ngây ngô, trong sáng. 

Câu 6 (trang 7, SGK Ngữ văn 10 tập 2): 

Đề bài: Bài thơ gợi lên trong bạn những kỉ niệm hoặc những suy nghĩ gì về tuổi học trò?

Lời giải:

- Tuổi học trò mang đến cho mỗi người những kiến thức, tình bạn, tình thầy trò và những kỉ niệm khó quên.

- Đó là những kỉ niệm quý giá, đem đến cảm giác tiếc nuối mỗi khi hồi tưởng mà chắc hẳn bất kì ai trong chúng ta cũng muốn sống lại trong đó nhiều lần nữa.

Sơ đồ tư duy bài Chiếc lá đầu tiên

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 10 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn bài Chiếc lá đầu tiên SGK 10 trang 5, 6, 7 trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!